Friday, February 10, 2023

କଳ୍ପନା


ଚାଖିନୁ ଅମୃତ କହୁଛୁ ମିଠା
ଭୋଗିନୁ ନରକ କହୁଛୁ ଅଠା
ଦେଖିନୁ ସରଗ କେତେ କଳ୍ପନା
ପାରିଜାତ ଫୁଲ ଦେଉ ତୁଳନା
      ଧନ୍ୟ ଧନ୍ୟ ଚିନ୍ତା ବାନା,
ଯେତିକି ପାଇଛୁ ସେତିକି ଯଥେଷ୍ଟ
      ଅଧିକ ଉଡ଼ିବା ମନା।
ସୋମରସ ଭାବି ନିଶାରେ ମଥା
ଉର୍ବଶୀ ମେନକା ଘରଣୀ ଯଥା
ଚନ୍ଦ୍ରକୁ ନ ଚିହ୍ନି ଚନ୍ଦ୍ର ବଦନା
କାମଧେନୁ ଭାବି ଗୋଠ ସଜାନା
      ସୁକୃତ ର ସୂତ୍ର ଧରି,
ବାସ୍ତବତା ଗୁଣେ ସୁଧୁରି ଯିବାଟା
      ନିଜ ପାଇଁ ଶୁଭଙ୍କରୀ।
ମୃତ୍ୟୁ ସଂଜୀବନୀ ପାଇବା ପାଇଁ
ବାରମ୍ବାର ବିଷ ପିଉଛୁ କାହିଁ
ଉଚ୍ଚୈଶ୍ରବା ଅଶ୍ଵ ପିଠିରେ ଚଢ଼ି
ପୁଷ୍ପକ ଯାନରେ ଯାଆନା ଉଡ଼ି
      ମନକୁ ଲଗାମ ଦେଇ,
ସୀମିତ ସମୟ ବେଳକାଳ ଦେଖି
      କାମକୁ କରୁଥା ଭାଇ।
ଆତ୍ମା ଅବିନାଶୀ ପଢ଼ିଛୁ ବୋଲି
ଦଦରା ନାଆରେ ଜୀବନ ମେଲି
ବଳ ଅଛି ହନୁମାନ ଭାବନା
ହୁଁ' କାର ଧ୍ଵନୀଟା ଆଉ ଶୁଣାନା
      ମନକୁ ସୁମନ କର,
ଇଚ୍ଛା ବାଞ୍ଛା ସବୁ ଯମ ଜାଣୁଥିବ
    ଚିତ୍ରଗୁପ୍ର ପାଞ୍ଜିକାର।
***********************
ଡଃ ଚପଳା ପଣ୍ଡା, ଶିକ୍ଷୟିତ୍ରୀ
(ବୃତ୍ତି ନିବୃତ୍ତ),ଖୋର୍ଦ୍ଧା.

ଗୋଟେ ଚକୋଲେଟ୍ କୁ ଦୁହେଁ ମିଶି ଖାଇବା

ବାସନ୍ତୀ ଲତା ଜେନା


ଚକୋଲେଟ୍ ଅଟଇ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାର                           
ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ନାମ ତାର 
ସୁନ୍ଦର ଜରିରେ ସଜ୍ଜିତ ହୁଅଇ
ମନ ଲାଖି ଯାଏ ମୋର  l୧l

ଭାଇ ଭଗ୍ନୀ ଆମେ ଦୁହେଁ ମିଶି ଅଛୁ
ସ୍ନେହ ପ୍ରିତି ବନ୍ଧନର
ମମତା ମଧୁର ଆମ ଛୋଟ ଘର
ଏକତାରେ ଭରି ପୁର  l୨l

ଖାଇବା ଜିନିଷ ଘରକୁ ଆସିଲେ
ମା' ଭାଗ କରି ଦ୍ୟନ୍ତି
ଭାଇ ଭଉଣୀକୁ ମିଶି ଖାଇବାକୁ
ଜେଜେମା ବୁଝାଉ ଥାନ୍ତି  l୩l

ପିଲା ବେଳୁ ଆମ ଅଭ୍ୟାସ ହୋଇଛି
ବସି ମିଶି ଖାଇବାକୁ
ବାପା ଆଣିଛନ୍ତି ଚକୋଲେଟ ଗୋଟିଏ
ଦୁହେଁ ମିଶି ଖାଇବାକୁ   l୪l

ଭାଇ ଭଗ୍ନୀ ଆମେ ଚକୋଲେଟ ଖାଇଲୁ
ଦୁହେଁ ମିଶି ଅଧା ଅଧା
ସ୍ନେହର ପରଶ ମିଠା ଆଣି ଦେଲା
ନ ରହିଲା କିଛି ବାଧା   l୫l

ମିଶିକି ଖାଇଲେ ମନ ସ୍ଵଛ ହୁଏ
ତ୍ୟାଗ ଭବ ବଢ଼ି ଥାଏ
ପରୋପକାରରେ ସେବାର ପ୍ରଭାବ
ସ୍ୱତଃ ଆମେ ଆସି ଥାଏ   l୬l

ମିଶିକି ଖାଇଲେ ପ୍ରେମ ବଢ଼ି ଥାଏ
ହୃଦୟ ହୁଏ ନିର୍ମଳ
ଅଳପରେ ମନ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ ହୁଅଇ
କଥା ରହେ କାଳ କାଳ  l୭l

ଗାନ୍ଧୀନଗର, ପୋଷ୍ଟ / ଜିଲ୍ଲା : ନବରଙ୍ଗପୁର

🌹 *ବାପା'ଏଇ ଥିଲେ* 🌹

*ଶରତ ଚନ୍ଦ୍ର ପଣ୍ଡା, ନଗୁଆଁ, ଯାଜପୁର l*
*ଟାଇପ ତ୍ରୁଟି ପାଇଁ କ୍ଷମା କରିବେ l*

ଏଇ ଏଇ ଥିଲେ କେଣେ ଅବା ଗଲେ
ଶୂନ୍ୟ ପଡ଼ିଅଛି ଶେଜ,,
ଶୁନେଇ ଯାଉଛି ମୋ ଶିରାପ୍ରଶିରା
ଭାଙ୍ଗି ଯାଏ ମୋର  ଧୈର୍ଯ୍ୟ ll 0 ll
ଦିଶିଯାଏ ଯାହା ଶୁଖିଲା ଆନନ
ଅକ୍ଷମତା ତାଙ୍କ ଆହା,,
ସବୁ ଶୁଣି ଦେଖି ନୀରବ ରୁହନ୍ତି
ଥିଲାଟି ବିଦ୍ରୁପ ଯାହା,,
କହୁଥିଲେ ମତେ ଆରେ ବାପଧନ
ଯମ କେବେ ମତେ ନବ (ନେବ )
ଏଇ ଏଇ ଥିଲେ............. Il 1 ll
କାନ୍ଦି କହୁଥିଲେ ଏ'ସଂସାର ପଥେ
ଚଳିବୁରେ ଖଞ୍ଜି  ବୁଦ୍ଧି,,
ଅଛନ୍ତି ଅନେକ ହଟ ଦେଖିବେରେ
ଦୁଃଖ ଦେବେ ବାବୁ ଲଦି,,
ଠାକୁର ସୁମରି ସଠିକ କରିବୁ
ଭାଇ ଡାକି ଦେବୁ ସୁଧ l
ଏଇ ଏଇ ଥିଲେ......2
ନଥିବି ବାବୁରେ ପାଖରେ ତୋହର
ଶଙ୍କି ଯିବୁନାହିଁ ହେଳେ,,
ଡାକିବୁ ଯଦିରେ ଆପଦେ ବିପଦେ
ସଂକେତ ପାଇବୁ ବେଳେ,,
କେ ନୁହେଁ ନିଜର  ଏ ମର ସଂସାର 
କହିଗଲେ ଏହି ଭେଦ l
ଏଇ ଏଇ ଥିଲେ......3

ଅନ୍ୟଙ୍କୁ ଦିଅନ୍ତୁ ନାହିଁ

ସଂଗ୍ରହ... ନୀଳିମା ପଣ୍ଡା, ଯାଜପୁର
ରଚନା.. ଶରତ ଚନ୍ଦ୍ର ପଣ୍ଡା l

ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମ କହେ ଦାନର ମହତ୍ତ୍ୱ
ଶାସ୍ତରେ ବହୁତ ଅଛି,,
ଦାନ ଧର୍ମ ଦ୍ୱାରା ପୁଣ୍ୟ ଫଳ ମିଳେ
ଆମ ସଂସ୍କୃତି କହୁଛି ll

ପ୍ରାଚୀନ କାଳରୁ  ଯୁଗ ଆରମ୍ଭରୁ
ଏହି ପରମ୍ପରା ଅଛି,
ଦାନ ଦ୍ୱାରା ଶୁଭ ଫଳ ମିଳିଥାଏ
ଦାନ ଦେବା ବି ଉଚିତ୍ ll

ସନ୍ଧ୍ୟା ସମୟରେ କିମ୍ବା ସନ୍ଧ୍ୟାପରେ
ବସ୍ତୁ ମନାକରେ ଏହା*,,
ଦାନ ଦେବନାହିଁ ଯାହା ହୋଇଗଲେ
ମାନି ରଖିଥିବା ଆହା ll

ସନ୍ଧ୍ୟା ସମୟରେ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ଆସିଥାନ୍ତି
ପ୍ରତ୍ୟେକ ଗୃହକୁ ବୁଲି,,
ସନ୍ଧ୍ୟା ବେଳେ ଏହା ଦାନ ଜରିଦେଲେ
ଲକ୍ଷ୍ମୀ ଯାଇଥାନ୍ତି ଚାଲି ll

ଲକ୍ଷ୍ମୀ ଙ୍କ ସହିତ କ୍ଷୀର, ଦହି, ଲୁଣ
ହଳଦୀ ଓ ଟଙ୍କା ସୁନା,,
ଜଡିତ ରହିଛି ସମ୍ପର୍କ ନିଶ୍ଚିତ
ଏହା ଦାନ ଦେବା ମନା ll

ଜମି ବାଡ଼ି (ର) ଯାହା ଦଲିଲି ରହିଛି
କାହାରିକୁ ଦେବନାହିଁ,,
ସନ୍ଧ୍ୟାସମୟରେ କିମ୍ବା ସନ୍ଧ୍ୟା ପରେ
କନ୍ୟା (ନିଜ ଝିଅ ) ଛାଡି ଦେବ ନାହିଁ ll
(ଅନ୍ୟ କାହା ଘରକୁ ବୁଲିବା ପାଇଁ )

ଗୁରୁବାର ଦିନ ଗାଈ, ଛେଳି, ମେଣ୍ଢା
କିମ୍ବା ଘୋଡା, ଗଧ, ସ୍ୱାନ,,
କାହାରିକୁ ରାତିହେଲେ ଦେବନାହିଁ
ଏ ଅଟେ ବlସ୍ତୁ ବିଧାନ ll

ସନ୍ଧ୍ୟା ଆସିଗଲେ ପ୍ରଶାଧନ ଦ୍ରବ୍ୟ
କାହାରିକୁ ଦେବନାହିଁ,,
ଏହାରୀ ଭିତରେ ଯେପରି ଭାବରେ
ତୈଳ ନଥିବରେ ଭାଇ ll

ଏହିସବୁ ଦ୍ରବ୍ୟ ସନ୍ଧ୍ୟା ପରେ ନିଶ୍ଚେ
ନିଜ ପାଖରେ ରଖିବ,,
ତେବେ ଯାଇଁ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ମାଆ ଆମ୍ଭପରେ
ଖୁସି ନଜର ରଖିବ ll

Thursday, September 1, 2022

ସଂସ୍କାର ହେଉ ଶିକ୍ଷା

*🙏🏻ସଂସ୍କାର ହେଉ ଶିକ୍ଷା🙏🏻*

        ବର୍ତ୍ତମାନ ସମାଜର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ଦୁଃଖ ଓ ଚିନ୍ତାର ବିଷୟ  *ସଂସ୍କାର*, ଯାହା କି ଆଜି ଅବକ୍ଷୟ ହେଉଅଛି । ପିଲାଟିଏ ଯେଉଁ ବୟସରେ ଗୁରୁ ଗୁରୁଜନଙ୍କ ଆଜ୍ଞାବହ ହେବା କଥା ,ସେହି ବୟସରେ ସେ ନିଜର ମତକୁ ଅଗ୍ରାଧିକାର ଦେଉଅଛି । ଯେତେକ ଖରାପ ପ୍ରବୃତ୍ତିକୁ ଆପଣେଇ ନେଇ ହୀନ ଚରିତ୍ରର ବଶବର୍ତ୍ତୀ ହୋଇ ଶୃଙ୍ଖଳିତ ଵିଧିବ୍ୟବସ୍ଥା ର ବାଧକ ହେଉଛନ୍ତି । ଯେଉଁ ବୟସରେ ଅମୃତ ତୁଲ୍ୟ ଖାଦ୍ୟ ଗ୍ରହଣ କରିବା କଥା ,ସେହି ବୟସରେ ମଦ୍ୟପାନ କରୁଛନ୍ତି । ପୂଜା ପାର୍ବଣ ପାଳନ ଆମକୁ ସଂସ୍କାରିତ କରିଥାଏ, କିନ୍ତୁ ଆଜି ପୂଜା ପାର୍ବଣରେ ମଦ୍ୟପାନକୁ ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ଦେଇ ପବିତ୍ର ସ୍ଥାନ ମାନଙ୍କରେ ଅକୃତ କର୍ମ ସମ୍ପାଦନ କରୁଛନ୍ତି । ପୂଜା ସ୍ଥାନରେ ମଦ୍ୟପାନ କରି ହେଉ ବା ଭଲରେ ହେଉ ଆଧୁନିକ ଅପସଂସ୍କୃତିର ସଙ୍ଗୀତର ତାଳେ ତାଳେ ନାଚିବା ଏକ ଘୃଣ୍ୟ ପରମ୍ପରା, କିନ୍ତୁ ତାହା ଆଜି ସତେ ଯେମିତି ଏକ ବିଶିଷ୍ଠ ପରମ୍ପରାରେ ପରିବର୍ତ୍ତିତ ଓ ପରିବର୍ଦ୍ଧିତ ମଧ୍ୟ । ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଆଜି ଛାତ୍ର ଛାତ୍ରୀମାନେ ଗୁରୁ ବାକ୍ୟର ପାଳନକୁ ଶ୍ରେୟ ମଣୁ ନାହାନ୍ତି, ଶିକ୍ଷକମାନଙ୍କ ପ୍ରତି ଅଭିଭାବକ ମାନଙ୍କର ରୁକ୍ଷ ବ୍ୟବହାର, ରାଜନୈତିକ ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷଙ୍କର କୁତ୍ସିତ ବ୍ୟବହାର ଫଳରେ ଆଜିର ଛାତ୍ର ସମାଜ *ସଂସ୍କାର* ଭୁଲି ଯାଉଛନ୍ତି । ପରିବାରରେ , ସାମାଜିକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଓ ଶିକ୍ଷା ଅନୁଷ୍ଠାନରେ ଆଜି ଯୁବ ପିଢିଙ୍କର ମନ୍ଦ କର୍ମମାନ ପ୍ରତ୍ୟହ ଦୃଶ୍ୟମାନ, ତାହାର ପ୍ରତ୍ୟାହାର ନ ହେଲେ ଏକ ଆସୁରିକ ସମାଜ ଗଠନ ସଦୃଶ ହିଂସା , ଅପରାଧିକ କର୍ମ ଆଦି ବୃଦ୍ଧିପାଇ ସମାଜର ଗୌରବ ନଷ୍ଟ ହେବା ସହିତ ବ୍ୟକ୍ତିର ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱର ହ୍ରାସ ପାଇ ସାମାଜିକ ବିଡମ୍ବନା ସୃଷ୍ଟି କରିବାକୁ ବେଶି ଦିନ ଲାଗିବନାହିଁ । 
        ତେଣୁ, ଆଜି ଅନୁତାପ କରିବାର ସମୟ ଆସିଛି , ସଚେତନତାର ବାର୍ତ୍ତା ପ୍ରଚାର ପ୍ରସାର ସହିତ ଘୃଣ୍ୟ ବ୍ୟବସ୍ଥା ପ୍ରତି ସମସ୍ତ ବୟୋଜ୍ୟେଷ୍ଠ ମାନଙ୍କର ତୀକ୍ଷ୍ଣ ଦୃଷ୍ଟି ରହିବା ଉଚିତ । ନଚେତ ଏମିତି ଏକ ସମୟ ଆସିବ ନିଜର ଭବିଷ୍ୟତ ନଷ୍ଟ ଭ୍ରଷ୍ଟ ହୋଇ ଯିବ । ସେତେବେଳେ ଯେତେ କାନ୍ଦିଲେ ବି ଲୁହ ପୋଛିବାକୁ କେହି ନ ଥିବେ । 
          ତେଣୁ, ହେ ଅଭିଭାବକଗଣ , ପବିତ୍ର ସ୍ଥଳୀର ଚିନ୍ତାନାୟକଗଣ ଓ ବିଶେଷ କରି ବିଦ୍ୟାଳୟ ସ୍ଥରରେ ଗୁରୁ ଦାୟିତ୍ୱ ବହନ କରିଥିବା ଗୁରୁଜନଙ୍କୁ ଵିନମ୍ର ଅନୁରୋଧ *ସଂସ୍କାରମୂଳକ ଶିକ୍ଷା* ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତୁ, ଆମର ପ୍ରଚେଷ୍ଠାରେ ନିଶ୍ଚିତ ପରିବର୍ତ୍ତାବ ଆସିବ, ସେଥିପାଇଁ ସମୂହ ଚେଷ୍ଠା ଆବଶ୍ୟକ ।  ସାମୁହିକ ପରିବର୍ତ୍ତନରେ ବ୍ୟକ୍ତି ବିଶେଷଙ୍କ କଥାକୁ କେହି ଗ୍ରହଣ କରିବେ ନାହିଁ । ତେଣୁ ଆସନ୍ତୁ ସୁନ୍ଦର ପରିବେଶ ଗଠନର ଦାୟିତ୍ୱ ନେଇ ଭବିଷ୍ୟନିଧିଙ୍କ ସୁରକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ସହାୟକ ହେବା । *ସଂସ୍କାରକୁ* ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ଦେଇ ଦେଶ ଗଠନର ମୂଳପିଣ୍ଡକୁ ସୁଦୃଢ କରିବା । ନଚେତ ଆମେ ଗଢିଥିବା ଆମ ପିଲାଟି ମଧ୍ୟ ଭବିଷ୍ୟତରେ ବିପଥଗାମୀ ହେବ..... ଏହା ନିଃସନ୍ଦେହ । ମାଠିଏ କ୍ଷୀରରେ ଟୋପାଏ ବିଷ ଯେପରି କ୍ଷୀରରେ ଗୁଣକୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରି କ୍ଷତିକାରକ ହୁଏ ଠିକ ସେମିତି ଆମର ଦଶା ଭୋଗ ହେବ  । 
        ବିଦ୍ୟାଳୟରେ ଶିକ୍ଷକ ଓ ଶିକ୍ଷୟିତ୍ରୀ ଗୃହରେ ପିତାମାତା ଓ ବାହାରେ ବୟୋଜ୍ୟେଷ୍ଠ ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷ ସମସ୍ତଙ୍କର ନଜର ନିଜ ପରିବେଶରେ ଥିବା ଭବିଷ୍ୟନିଧିଙ୍କ ପ୍ରତ୍ୟେକ କାର୍ଯ୍ୟ କଳାପ ଯଥା- ଖାଦ୍ୟପେୟ, ପୋଷାକ, ଅଙ୍ଗ ଭାଙ୍ଗିର କୁତ୍ସିତ ଆଚରଣ ଓ ସେମାନଙ୍କ ବ୍ୟବହାର ପ୍ରତି ଦୃଷ୍ଟିଦେବା ବିଧେୟ ଅଟେ । ନଚେତ ସମୟ ଆସିବ ଆମେ ହିଁ ଆମର ଶତ୍ରୁ ସୃଷ୍ଟିକରି ସୁନ୍ଦର ବିଶ୍ୱର ଘାତକ ସାଜିବା । *ସଂସ୍କାର ଆମର ଶିକ୍ଷା ହେଉ* ଏହି ମହାମନ୍ତ୍ରରେ ସମସ୍ତେ ଦୀକ୍ଷିତ ହେଲେ ଆଗାମୀ ସୂର୍ଯ୍ୟ ବାଦଲ ମୁକ୍ତ ହୋଇ ଆଲୋକମୟ ହେବ, ନଚେତ ବାଦଲ ପୂର୍ଣ୍ଣ ଅନ୍ଧକାରର ମଧ୍ୟରେ ଭୟଭୀତ ବିଜୁଳି ଓ ଘାଡ ଘଡିର ଶବ୍ଦ ଓ ଆଲୋକରେ ନିରୁତ୍ସାହିତ ଜୀବନ ଅତିବାହିତ କରି ମୃତ୍ୟୁକୁ ଅନ୍ୱେଷଣ କରିବା । 

           *ଜୟ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ......🙏🏻*

              *ରଞ୍ଜନ କୁମାର ପଣ୍ଡା*
                   *କୋରାପୁଟ*

Tuesday, July 5, 2022

ଓଡି଼ଆ ସାହିତ୍ୟର ଅଶ୍ଳୀଳତା

ଉପକ୍ରମ : ଭାଷା ସାହିତ୍ୟର କ୍ରମବର୍ଦ୍ଧିଷ୍ଣ ବିକାଶ ଧାରାରେ ସାହିତ୍ୟରେ ଅଶ୍ଳୀଳତା ଏକ ଅଭିଶାପ ରୂପେ ଦଣ୍ଡାୟମାନ। ସାହିତ୍ୟର ପ୍ରକୃତ ମୂଲ୍ୟବୋଧକୁ ଶହେରୁ ୭ ଭାଗ ସାହିତ୍ୟ ମନସ୍କ ବୁଝିଥିବା ବେଳେ ବାକି ୯୩ ଭାଗ ସାହିତ୍ୟରେ ବ୍ୟତିକ୍ରମ ସଦୃଶ ମନେହୁଏ। ତେବେ ସାରଗର୍ଭକ ଶୀର୍ଷକଟିଏ ଆଜି ଆଲୋଚ୍ୟ ପ୍ରସଙ୍ଗର ବିଷୟବସ୍ତୁ ହୋଇଥିବାରୁ ମୋତେ ଲେଖିବାର ସୁଯୋଗ ମିଳୁଛି ସେଥିପାଇଁ ମୁଁ ନିଜକୁ ଧନ୍ୟ ମଣୁଛି।

ଉପକ୍ରମଣିକା : ଆଜିର ପ୍ରସଙ୍ଗକୁ ତ ବିସ୍ତୃତ ଭାବେ ବର୍ଣ୍ଣନା କଲେ ସମୟ ନିଅଣ୍ଟ ପଡିବ। ତଥାପି ଚୁମ୍ବକେ ଚୁମ୍ବକେରେ ଠାର ମାରି ଆଗକୁ ବଢିବା କଥା।

ବିଷୟବସ୍ତୁ : ଊଣା ଅଧିକେ ସାହିତ୍ୟ କଣ ଆଜିର ସାରସ୍ବତ ସ୍ରଷ୍ଟାଟିଏ ଜାଣିଛି। କିନ୍ତୁ ଅଧିକାଂଶ ସ୍ରଷ୍ଟା ଆଜି ସାହିତ୍ୟକୁ ସୋରିଷ ପେଷ୍ଟ ବୋଲି ଭାବୁଛନ୍ତି। ଯଦି କେଉଁ ସାହିତ୍ୟ ଅନୁଷ୍ଠାନରେ ଲେଖାଟିଏ ଆହ୍ବାନ କରାଗଲା। କିଛି ସ୍ରଷ୍ଟା ଅନେଇକି ବସିଥିବେ। ଯାହାହେଉ ଆଜି ଗୋଟେ ମାନପତ୍ର ମିଳିବ। ତେଣିକି ତାଙ୍କ ଲେଖାକୁ ମାଆ ଗଙ୍ଗେଇ ବି ପଢିବାକୁ ଇଛ୍ଛାକରିବେ ନାହିଁ। କିଛି ସ୍ରଷ୍ଟା ଶୀର୍ଷକ ଲେଖି ନଥିବେ। ଯଦିବି ଲେଖିଥିବେ ଭୁଲ ଥିବ। ନାମ ଠିକଣା ଠିକରେ ଲେଖି ନଥିବେ। ଅନୁଷ୍ଠାନ ଦ୍ବାରା ଦିଆଯାଇଥିବା ସୂଚନାକୁ ଠିକ୍ ରେ ପଢିବେ ନାହିଁ। ଅଧିକନ୍ତୁ ଫୋନ୍ କରି ଓ ମେସେଜ ଦେଇ ସଂପୃକ୍ତ ଅନୁଷ୍ଠାନର କର୍ମକର୍ତ୍ତାଙ୍କୁ ବିଚଳିତ କରିବେ। ଖାଲି କେମିତି ଲେଖାଟିଏ ଦେଇ ମାନପତ୍ର ହାତେଇବେ,ଏଇଟା ତାଙ୍କର ନିଶା। ଆଉ ଏହି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଶହେ ଭାଗ ନାରୀରୁ ୯୮ ଭାଗ ସିଦ୍ଧହସ୍ତ। ଠିକ୍ ସେମିତି ଯୁବପିଢିଙ୍କୁ ଯଦି ଶହେ ଭାଗ ଧରାଯିବ ୮୪ ଭାଗ ଯୁବପିଢି ଏଥିରେ ସଂପୃକ୍ତ। ନିଜକୁ ବଡ ବଡ ମାନ୍ୟଗଣ୍ୟ ବ୍ୟକ୍ତିବୋଲି ପରିଚୟ ଦେଉଥିବେ। କିନ୍ତୁ ଡିଜିଟାଲ ମାନପତ୍ର ପଛରେ ଗୋଡାଉଥିବେ। ପ୍ରତିଯୋଗିତା ସମୟରେ ଲେଖାଟିଏ ଦେବେ ଅନ୍ୟବେଳେ ଲେଖିବାକୁ ତାଙ୍କ ପାଖରେ ସମୟ ନାହିଁ। ଏହିଭଳି ନକାରାତ୍ମକ ମାନସିକଧାରୀମାନେ ହିଁ ସାହିତ୍ୟ ପାଇଁ କଳଙ୍କ ଏବଂ ଏହିମାନେ ହିଁ ସାହିତ୍ୟର ଅଶ୍ଳୀଳତାର ମୁଖ୍ୟ ପୃଷ୍ଟପୋଷକ। ଗୋଟିଏ ଲେଖାରେ ହଜାରେ ଭୁଲ ଥିବ,ଯଦି କହିଦେବେ ଏହି ଜାଗାରେ ସଂଶୋଧନ ଆବଶ୍ୟକ,ଯେମିତି ତାଙ୍କ ମୁଣିରୁ କିଏ ଟଙ୍କା ଛଡେଇନେଲା। ପୁରାପୁରି ଛାତିମୁର୍ଦ୍ଧନା ଫାଟିଯିବ। କଣ ହେଲା ମୋ ଠାରୁ ତୁମେ ଏତେ ପଣ୍ଡିତ କହି ନାଲିଆଖି ଦେଖେଇବେ। ତେବେ ଏହିଭଳି ମାନସିକଧାରୀ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ବର ସାହିତ୍ୟ ସାଧନା କେବେ ସଫଳ ହେବ ନାହିଁ। ଯେତେ ଲୋକଦେଖାଣିଆ ସାହିତ୍ୟ କରନ୍ତୁ ନା କାହିଁକି ଶେଷରେ ସମାଲୋଚନାର ଶରବ୍ୟ ହେବେ। 
                ଆଜିକାଲି ଅଧିକାଂଶ ସାହିତ୍ୟ ନାମରେ ଗଢି ଉଠିଥିବା ଅନୁଷ୍ଠାନ ଗୁଡିକ ସାହିତ୍ୟ କମ୍ ଅଶ୍ଳୀଳତାକୁ ଅଧିକ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦେଉଛନ୍ତି। କେଉଁଠି ଫଟୋ ସେସନ ଚାଲୁଛି ତ କେଉଁଠି ଅନ୍ତାକ୍ଷରୀ ଚାଲୁଛି,କେଉଁଠି ଅଭୁଲା ସ୍ମୃତି ଚାଲୁଛି ତ କେଉଁଠି ମାନବ ସେବା ନାମରେ କାହାକୁ ପ୍ରେମ ନିବେଦନ ଚାଲିଛି। କିଛି ସାହିତ୍ୟ ଅନୁଷ୍ଠାନ ୨୫ ରୁ ୩୦ ଗୋଟି ଗ୍ରୁପ କରିଦେଉଛନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ନାତି ନାତୁଣୀ ଦେଖୁଥିବା ବିଧବା ମହିଳାଙ୍କୁ ସଂପୃକ୍ତ ଅନୁଷ୍ଠାନର ଆଡମିନ ମହୋଦୟ କମ୍ ବୟସ୍କ ହୋଇ ପ୍ରେମ ନିବେଦନ କରି ବିବାହ କରିବାର ପ୍ରସ୍ତାବ ବି ଦେଉଛନ୍ତି। ଯୁବପିଢି ମେଞ୍ଚାଏ ପୁଅଝିଅ ସଂଗଠିତ ହୋଇ ସମ୍ବର୍ଦ୍ଧନା ଉତ୍ସବକୁ ଯିବେ କିନ୍ତୁ ସଭାରେ ନରହି କେଉଁ ଗଛମୂଳେ,ଝରକା ପଛପାଖେ ପ୍ରେମାଳାପ କରୁଥିବେ। ତେବେ ଏଠି ସାହିତ୍ୟ ଗଲା କୁଆଡେ ? ସାହିତ୍ୟ ସଭାକୁ ଯାଇ ଆଲୋଚନା ନଶୁଣି ପ୍ରେମାଳାପ କରିବା କଣ ସାହିତ୍ୟର ଅଶ୍ଳୀଳତା ନୁହଁ କି ? ଆଉ କିଛି ପୁରୁଣା ବୁଢା ନିଜକୁ ବଡବଡ ସାହିତ୍ୟିକ ବୋଲି କୁହନ୍ତି । ଅନୁଷ୍ଠାନ ଦ୍ବାରା ହେଉଥିବା ଫଟୋ ସେସନରୁ ସୁନ୍ଦରୀ ଝିଅ ଓ ସ୍ତ୍ରୀ ଲୋକଙ୍କ ଫଟୋ ନେଇ ତାଙ୍କୁ ପ୍ରଥମେ ନିଜ ଅନୁଷ୍ଠାନର ସମୀକ୍ଷା ପର୍ବଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ପତ୍ରିକା ସମ୍ପାଦିକା ହେବାର ଲୋଭ ଦେଖାଇ ନିମନ୍ତ୍ରଣ କରିବେ। ପରମୁହୂର୍ତ୍ତରେ ସେମାନଙ୍କ ସହିତ ପ୍ରଣୟବହ୍ଲରୀ ଚାଟିଂ ଚାଲିବ ମେସେଞ୍ଜର ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ହ୍ବାଟ୍ସ ଆପ୍ ଫେସବୁକ୍ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ। ତେବେ ଏଠି ସାହିତ୍ୟ କାହିଁ ? ଏହିଭଳି କିଛି ଲୋକ ବିଭିନ୍ନ ଅନୁଷ୍ଠାନରୁ ଟଙ୍କା ଦେଇ ତୋଷାରପାତ ମୂଳେ ସମ୍ବର୍ଦ୍ଧନା ପତ୍ର ହାତେଇ କିଛି କିଛି ବି ଓଡିଶା ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀରେ ଯାଇ ପହଞ୍ଚିଗଲେଣି। ସେଥିପାଇଁ ସାହିତ୍ୟର ମୂଲ୍ୟବୋଧ ହ୍ରାସ ହେବା ସହିତ ସାହିତ୍ୟରେ ଅଶ୍ଳୀଳତା ବଢିଚାଲିଛି।
                ଆଉକିଛି ସାହିତ୍ୟ ଅନୁଷ୍ଠାନ ପତ୍ରିକା ଓ ସଂକଳନ ବ୍ୟାପାରରେ ଖୁବ୍ ସିଦ୍ଧହସ୍ତ। କେବଳ ସେତିକି ନୁହେଁ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସ୍ତରରେ କିଛି ସାହିତ୍ୟ ଅନୁଷ୍ଠାନ କରି ମାନପତ୍ର ପାଇବାକୁ ହେଲେ ତାଳିମାରି ଭୋଟ ହାତେଇବାକୁ କହୁଛନ୍ତି। ଆଉ ଆଜିର ସାହିତ୍ୟିକ/ସାହିତ୍ୟିକାମାନେ ଏସବୁର ସର୍ବାଗ୍ରେ ଆଗୁଆ। ଜଣେ ସାରସ୍ବତ ସ୍ରଷ୍ଟା ହୋଇ ତାଳିମାରି ମାନପତ୍ର ମାଗିବ। କହିଲେ ଦେଖି କି ଲଜ୍ଜାକର କଥା। ଏହା କଣ ସାହିତ୍ୟରେ ଅଶ୍ଳୀଳତା ସୃଷ୍ଟି କରୁନାହିଁ କି ? କିଛି ନାରୀ କବି ଅଛନ୍ତି,ତାଙ୍କ ଲେଖାକୁ ନବମ ଶ୍ରେଣୀ ଛୁଆ ପଢିକି ହସରେ ଉଡାଇ ଦେଉଛନ୍ତି। ସେମାନେ ବିଭିନ୍ନ ଅନୁଷ୍ଠାନରେ ମୁଖ୍ୟ ଅତିଥି ହୋଇ ମଞ୍ଚ ଆବୁଡି ବସୁଛନ୍ତି। କାରଣ ଏହାର ଅନ୍ତରାଳେ ପରକୀୟା ପ୍ରୀତି ଲୁଚି ରହିଛି। ଆଉକିଛି ନାରୀକବି ନିଜକୁ ସୁନ୍ଦରୀ ଦେଖାଇହେବା ଆଳରେ ମଞ୍ଚ ଉପରେ ସମ୍ବର୍ଦ୍ଧିତ ଅତିଥିଙ୍କୁ ଏମିତି ଫୁଲ ପକାଇବେ ଯେ ଯେମିତି ଉର୍ବଶୀ ଇନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ଉପରକୁ ଫୁଲ ଛାଟୁଛି। ସାହିତ୍ୟରେ ଶୃଙ୍ଖଳା,ସୃଜନାଶୀଳତା,ସାଧନା,ଧୈର୍ଯ୍ୟ,ସହନଶୀଳତା,ଆଦି ପ୍ରଜୁଯ୍ୟ ଜିନିଷମାନ ଧିରେଧିରେ ଲୋପପାଇ ଅଶ୍ଳୀଳତା ଆଡକୁ ଆଗ୍ରସର ହେଉଛି ସାହିତ୍ୟକୁ କଳୁଷିତ କରି। ଏଣୁ ଆଜିର ସାହିତ୍ୟ ବିକାଶୋନ୍ମୁଖୀ ହେବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ବାଟବଣା ହୋଇ ଅଶ୍ଳୀଳତାକୁ ଆପଣେଇ ନଷ୍ଟ ଆଡକୁ ଅଗ୍ରସର ହେଉଛି।

ସିଦ୍ଧାନ୍ତ : ସାହିତ୍ୟର ସ୍ରଷ୍ଟାଟିଏ ପ୍ରଥମେ ନିଜକୁ ଚିହ୍ନିବାକୁ ପଡିବ ସେ କଣ। ସ୍ରଷ୍ଟାଟିଏ ଯଦି ଠିକ୍ ହୋଇନପାରିଲା,ତେବେ ସେ ସାହିତ୍ୟ ସର୍ଜନା କରିପାରିବ ନାହିଁ କି ତା ସାହିତ୍ୟର ସାଧନା ଯଥୋଚିତ ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ। ଏଣୁ ହେ ଦିବ୍ୟ ଆତ୍ମନ୍,ସାରସ୍ବତ ସ୍ରଷ୍ଟା,ଦ୍ବିତୀୟ ଈଶ୍ବର, ଆପଣମାନେ ପ୍ରଥମେ ନିଜକୁ ସଂସ୍କାର କରନ୍ତୁ। ନିଜ ଭିତରେ ଥିବା ରୁଗ୍ଣ ବା ନକାରାତ୍ମକ ମାନସିକତାକୁ ହତ୍ୟା କରନ୍ତୁ। ସାରସ୍ବତ ସାଧନାରେ ବ୍ରତୀ ହୁଅନ୍ତୁ। ତେବେ ଯାଇ ସାହିତ୍ୟର ବାଲିରେଣୁଟିଏ ପାଇବାକୁ ହକଦାର ହେବେ ଓ ଆପଣମାନଙ୍କ ସାଧନାର ଫଳପ୍ରାପ୍ତ ହେବ। ଶେଷରେ ଏତିକି କହିବି ସାହିତ୍ୟର ଜୟ ହେଉ।

ଶ୍ରୀକାନ୍ତ ପଣ୍ଡା,ବସନ୍ତିଆ, ଭଦ୍ରକ।

Monday, March 7, 2022

Women and Water Resource Management


 

Women and Water Resource Management

Water User Committees: an inclusive impact model

Providing safe access to water and sanitation facilities is a social and demographic imperative and a key driver for gender justice. UN world Water Development Report 2021, released on 21st March 2021[1], with the theme of ‘Valuing Water’ noted that one of the reasons for mismanagement of water is a failure to recognize the variant value of water and lack of involvement of multiple actors in decisions related to water usage. Given that divergent stakeholder groups accord different value to water, an inclusive and holistic approach to water management is thus recommended, for policies and practices related to water governance to be developed and implemented in an equitable manner.

There is substantial evidence to indicate that lack of access to safe water and sanitation facilities disproportionately affect girls and women. First, women and girls continue to have the bulk of care responsibilities (in rural communities in particular), which includes managing the water supply and water usage, as per household needs. Second, lack of access to water facilities require young girls and women to travel long distances to access water for household needs, which precludes them from any kind of sustainable participation in education or any form of sustainable employment. Data collected across ninety (90) countries in the last decade (2001-2019) provides evidence that women spend disproportionately more time (2.5 times more hours than men) on unpaid house-work and care work, with this figure increasing post-pandemic (SGD Report, 2021)[2].  Third, as per SDG Report 2021, violence against women continues to be at unacceptably high levels, with nearly one in three women (736 million) subjected to some form of violence. As per evidence from India, lack of access to toilets at home, doubles the risk of sexual violence for women, in comparison with those who have access to toilet facilities (Jadhav et. al. 2016)[3]. Fourth, lack of access to safe water and hygiene facilities at school leads girls to quit school as soon as they reach puberty, further precluding them from vital learning experiences that are crucial for their long-term human capital development and economic and emotional emancipation.

Given this debilitating impact on women due to of lack of access to water and sanitation facilities, their involvement and voice in water resource management is a global imperative, to arrive at gender just policies and resource allocations (Sustainable Development Goals Report 2021[4]). UN-Water 2021 reports that ‘fewer than 50 countries have laws or policies that specifically mention women’s participation for rural sanitation or water resources management’. Further a recent report from Global Water Partnership and UNEP-DHI, 2021[5], provides evidence that inclusion of women, in particular, as equal partners in water resource management, is in its nascent stages, with the compartmentalized and adhoc approaches, failing to impact policy and practice significantly.

It is against this background that Water for People India’s Water User Committees (WUC), is an important step in the right direction.

Water for People India: Everyone Forever Model

Water for People (WFP) India’s Everyone Forever Model (implemented in alignment with WFP global vision and mission) has inclusivity at its core. Specifically, the impact model takes a holistic and multi-stakeholder approach to strengthen the Water, Sanitation and Health (WASH) ecosystem for sustainable and scalable impact. Since beginning its operations in 1996, WFP India’s WASH solutions have positively impacted more than one million people in India, through working in collaboration with relevant partners in the public and private sectors and NGOs, among others. In particular, WFP India’s extant WASH initiatives across key blocks in West Bengal, Bihar and Maharashtra, are implemented in alignment with the Government of India’s Swachh Bharat Mission (2014) and Jal Jivan Mission (2019)[6] mandate for a bottom-up approach to sustainable change.

Water User Committees (WUC): A community-based approach to water governance and water resource management

Structure

The WFP India WUCs are built on a community-based approach to change, with one WUC for each water point. WUCs generally comprise seven (7) to fifteen (15) members, from the specific households that use the water point. Three (3) office bearers are elected for a term by the WUC, from within the community.

Capacity Building

The WFP India project teams provide WUC members with formal and informal capacity development opportunities on a range of skills including, operation and maintenance, maintaining accounts (income and expense on various heads, handling petty cash, etc.), organizing and minuting meetings and liaising with jalabandhus and Panchayati Raj Institutions (PRIs). There is also evidence of cascading of this learning, as WUCs who are trained provide technical support to their PRIs and Village Water Sanitation Committees (VWSCs).

Specifically, WUCs perform the following key functions:

-       Ensure Operation and Maintenance of the water point 

-       Tariff setting and collection 

-       Minor repairs of the water point

-       Maintain cleanliness around the water points

-       Liaise with the Jalabandhus[7] for repairs of water points

-       Liaise with the panchayat for resource allocations for major maintenance work (to cover the cost of labor and materials)

-       Management of funds, including payment to hand-pump operators

-       Scheduling and leading monthly meetings to discuss tariff collection, water supply operations and management

Women as agentic change makers

WFP India has formed eighty-three (83) WUCs since 2019 in Birbhum District of West Bengal, comprising a total of nine hundred and thirty-one (931) members. Four hundred and eighty-two (482) members out of the 931 are women (53% of the WUCs). Further, twenty-five (25) WUCs have more than sixty percent (60%) female representation and eleven (11) WUCs currently have more than 70% female representation, with some WUCs being fully comprised of, and led by, women.

The bottom-up change model as implemented through the WUCs, is built on the paradigm of opportunity creation for exercising leadership amongst women, and enabling the same through continuous capacity building, across a range of functions. Evidence from the field indicates an increased sense of ownership and commitment amongst these women, transforming them from powerless recipients to agentic designers of change, within their homes and communities.

Rebati Pahariya, a tribal woman from Kalyanpur Adivasi Para, states ‘The water point and the community meetings have motivated me. I am now confident in public speaking and have participated in para baithaks with the panchayat members’.

SK Sahanaz, a local panchayat member, from Hajratpur Panchayat, remarks ‘There has been a change among people of Kalyanpur Adivasipara’, ‘(they) have voiced their needs for the first time in last Gram Sabha. In January 2020, WFP provided a water point here and formed and trained a WUC. The motivated members of the newly formed WUC were instrumental in sharing their needs for a water connection in the Gram Sabha, which was duly acknowledged, and in October 2020 a community tap connection was provided.’

 Evidence from another constituency (Khoyrasol) indicates that a total of eighteen (18) WUCs have taken action in the past six months alone, to improve water supply. Further, five WUCs in Rajnagar reported an improvement in water supply since they were constituted, with all having levied token tariffs.

The holistic impact on water resource management is also evident as per feedback from WFP India partners on the ground, who note that the WUCs meet two conditions for improved water resource management. The first is through the collection of water tariffs from the beneficiaries (local villagers of that community) to cover the cost of operation and maintenance, thereby developing a sense of ownership, as well as greater efficiency and accountability towards the assets installed in their locality. The second is an increase in the participation in decision making leading to more sustainable water usage and more equitable sharing of benefits, contributing to overall wellbeing and resilience of the communities involved, with women at the heart of this transformation.

Conclusion:

Since women are disproportionately affected by lack of access to WASH facilities their involvement in key decisions related to water resource management is necessary for achieving gender justice in water usage. WUC committees are an impactful strategy for gender mainstreaming water resource management, with long term implications for achieving both SDD#5 and SDG#6.5.1 goal. It is evident that WUC provides opportunities for agency creation, through education and skill-building, which then acts as a conduit for their engaged participation at the community level, with direct and indirect impacts on their continued empowerment. In addition, empowered women who understand the significance of WASH will accelerate behavioral change at home and in their communities, thereby creating a multiplier effect for continued achievement of gender parity across the various interrelated SDGs.



[1] UN Water Report, 2021. Available  url: https://www.unwater.org/publications/un-world-water-development-report-2021/. Accessed 01-06-2022

[3] Jadhav, A., Weitzman, A. & Smith-Greenaway, E. Household Sanitation facilities and women’s risk on non-partner sexual violence in India. BMC Public Health, 16, 1139. Cited in https://www.waterforpeople.org/women-and-girls/. Accessed 02-03-2022

[5] Global Water Partnership and UNEP-DHI, 2021. Advancing towards gender mainstreaming in water resources management. Available, url: https://www.gwp.org/globalassets/global/activities/act-on-sdg6/advancing-towards-gender-maintreaming-in-wrm---report.pdf, Accessed 01-03-2022.

[6] Jal Jivan Mission (2019). Available at url: https://jaljeevanmission.gov.in/. Accessed 03-03-2022

[7] Jalabandhus in India.  Available at url: https://thewashroom.waterforpeople.org/resources/jalabandhus-in-india/ Accessed 01-03-2022

Saturday, January 15, 2022

ମୋ ବର୍ଣ୍ଣବୋଧ ହଜି ଯାଇଛି

ବର୍ଣ୍ଣବୋଧ ହଜି ଯାଇଛି
**********************
ଜୀବନର ସଂଖ୍ୟା ନା ମୁଁ କହି ପାରୁଛି
ଭାବନାର ପଣିକିଆ ନା ମୁଁ ଲେଖି ପାରୁଛି,
ସପନର ଅ ଆ ନାଁ ମୁ ଚିହ୍ନି ପାରୁଛି,
ସମସ୍ୟାର ଯୁକ୍ତାକ୍ଷର କୁ ନା ମୁଁ ପଢ଼ି ପାରୁଛି ,
ସଂସାର ର ଚକ-କଳ ନା ମୁଁ ଜାଣି ପାରୁଛି 
ହୃଦୟର ଗଣିତ ନା ମୁଁ କଷି ପାରୁଛି ,
ମୋ ମନ ଅନୁସାର ବିସର୍ଗ ଚନ୍ଦ୍ରବିନ୍ଦୁ 
ସବୁଦିନ ପାଇଁ ଲୁଚି ଯାଇଛି,
କଣ ତାର କାରଣ ଜାଣନ୍ତି କି ଆପଣ ?
ମୋ ବର୍ଣ୍ଣବୋଧ ହଜି ଯାଇଛି , ମୋ ବର୍ଣ୍ଣବୋଧ ହଜି ଯାଇଛି...!!
*********************************
ଆପଣଙ୍କ ସ୍ନେହର 
ସୁଧିର ଦୀପ,ବୌଦ୍ଧ !!

Saturday, November 27, 2021

ପ୍ରଥମାଷ୍ଟମୀ

ଆଜି ପବିତ୍ର ପ୍ରଥମାଷ୍ଟମୀ ପର୍ବ
ଉପଲକ୍ଷେ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ମୋର ଶୁଭେଚ୍ଛା
ଓ ଅଭିନନ୍ଦନ । 
     ପରିବାରର ବଡ଼ ପୁଅ କିମ୍ବା ଝିଅ
ପାଇଁ ଏହି ପର୍ବ ପାଳନ କରାଯାଏ ।
      ତେଣୁ ବଡ଼ ମାନେ ବଡ଼ ବଡ଼
କାମ କରି ଦେଶ ଓ ଦଶର ଯଶ 
ରଖିବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ସମସ୍ତଙ୍କର
ଚିର ସ୍ମରଣୀୟ ହେଲା ଭଳି କାମ 
କରି ଯାଆନ୍ତୁ ।

କବିସୌରଭ କୈଳାଶଚନ୍ଦ୍ର ବେହେରା

💐 ପ୍ରଥମାଷ୍ଟମୀ 💐
କବିସୌରଭ କୈଳାଶଚନ୍ଦ୍ର ବେହେରା

ପ୍ରଥମ ସନ୍ତାନ ଘରକୁ ଆସିଲେ
                  ସମସ୍ତଙ୍କ ମନ ଖୁସି ,
ପୁଅ ଜଗନ୍ନାଥ ଝିଅକୁ ମା' ଲକ୍ଷ୍ମୀ
                  ଆସିଲା କହନ୍ତି ହସି ।
ସ୍ନେହ ଆଦରରେ ବଢ଼ାଇ ଥାଆନ୍ତି
                ବାପା ମାଆ ଯତନରେ ,
କେଉଁଥିରେ ହେଲେ ହେଳା ନ କରନ୍ତି
                 ରଖିଥାନ୍ତି ଅନନ୍ଦରେ ।
ପ୍ରଥମ ସନ୍ତାନ ପାଇଁ ଏକ ପୂଜା
                  କରନ୍ତି ପ୍ରତି ବରଷ  ,
ଘରେ ଘରେ ଏହା ପାଳନ କରନ୍ତି
              ଏଇ ମାର୍ଗଶୀର ମାସ ।
ପ୍ରଥମାଷ୍ଟମୀ ନାମରେ ଜଣାଶୁଣା
                ଓଡ଼ିଆ ସ°ସ୍କୃତି ଏହା ,
ଅଷ୍ଟମୀରେ କରିଥାନ୍ତି ଲୋକେ ତେଣୁ
                 ବିଧାନ ରହିଛି ଯାହା ।
ଶନିବାର ଆଉ ସତେଇଶ ତାରିଖେ
              ପ୍ରଥମାଷ୍ଟମୀ ପଡ଼ିଛି ,
ମଘା ନକ୍ଷତ୍ର ଓ ସି°ହ ରାଶି ପୁଣି
             ଏହିଦିନେ ପଡ଼ିଅଛି । 
ଠାକୁରଙ୍କୁ ପୂଜା ଅର୍ଚ୍ଚନା ସାରିଲେ
              ନୂଆ ପୋଷାକ ପିନ୍ଧାଇ ,
ବନ୍ଦାନ୍ତି ପ୍ରଥମ ପୁଅ କିମ୍ବା ଝିଅ
              ପିଢ଼ା ଉପରେ ବସାଇ ।
ହଳଦୀ ପତ୍ରରେ ପିଠାକରି ତାଙ୍କୁ
              ପ୍ରଥମେ ଖୁଆଇଥାନ୍ତି ,
ତା'ପରେ ଘରର ସମସ୍ତ ସଦସ୍ୟ
              ଆନନ୍ଦେ ବସି ଖାଆନ୍ତି ।
ଓଡ଼ିଶାର ଏହା ପରମ୍ପରା ଅଟେ 
              ମାନନ୍ତି ସକଳଜନ ,
ଯିଏ ଯେଉଁଠାରେ ରହିଥାଉ ପଛେ
               ଆନନ୍ଦ ସଭିଙ୍କ ମନ ।
----------------------------------------
ବାଲିଗୁଡ଼ା , କନ୍ଧମାଳ

କାଳିଦାସ

ଅରୁଣ କୁମାର ମହାପାତ୍ର

ଭାରତର ସର୍ବୋତ୍ତମ କବିଗଣେ
ଥିଲ କବି ଅନ୍ୟତମ
ଦୂରଦୃଷ୍ଟି ଯୁକ୍ତ ଚିନ୍ତାଧାରା ଥିଲା
କାଳିଦାସ ଅଟେ ନାମ।
କାଳିଦାସ ନାମ ଆକ୍ଷରିକ ଅର୍ଥ
ମାଆ କାଳୀଙ୍କ ସେବକ
ଜନମାନସରେ ଅଛି ଏ ବିଶ୍ୱାସ
ଥିଲ ବଡ ଉପାସକ।
ଅନନ୍ୟ ବର୍ଣ୍ଣନ ଅନୁରୂପ ଛନ୍ଦ
ସଙ୍ଗୀତ ହେଉଛି ମୁଖ୍ୟ
ସାହିତ୍ୟରେ ଜ୍ଞାନ ପ୍ରତିଭାରେ ପୂର୍ଣ୍ଣ 
ଅବର୍ଣ୍ଣନୀୟ ଅସଂଖ୍ୟ।
ବିକ୍ରମାଦିତ୍ୟଙ୍କ ରାଜଦରବାରେ
ଥିଲ ନବରତ୍ନେ ଏକ
ଶୈଶବ କାଳରେ ଥିଲ ଅଶିକ୍ଷିତ
ପରେ କବି ଦାର୍ଶନିକ।
ଅଗାଧ ପାଣ୍ଡିତ୍ୟେ ସେ ରାଜକୁମାରୀ
କନ୍ୟା ନାମେ ବିଦ୍ୟୋତ୍ତମା
ବିତର୍କର ସର୍ତ୍ତେ କରି ପରାଜିତ
କରିଥିଲ ପ୍ରିୟତମା।
ପାଇ ଅପମାନ ନିଜ ପତ୍ନୀ ଠାରୁ
ଗୃହତ୍ୟାଗୀ ହୋଇ ଦିନେ
ସାହିତ୍ୟ ସାଧନା ମାଆଙ୍କ ଆଶିଷେ
ପରିଚିତ ଜ୍ଞାନୀ ଗଣେ।
ମହାକାବ୍ୟ ଅବା ପ୍ରସିଦ୍ଧ ନାଟକ
ଥିଲା ଅଛି ଅଦ୍ୱିତୀୟ
ହେ ମହାନାୟକ କବି ନାଟ୍ୟକାର
ଜ୍ୟୋତିଷ ଶାସ୍ତ୍ର ବି ପ୍ରିୟ।

ବୈଜ୍ଞାନିକ ଅଧିକାରୀ
ଅଶ୍ୱପୁରମ, ତେଲେଙ୍ଗାନା
(ପ୍ରତାପପୁର, ଗଞ୍ଜାମ)

ପ୍ରଥମାଷ୍ଟମୀ


        *ବାସନ୍ତୀ ଲତା ଜେନା*

ପ୍ରଥମାଷ୍ଟମୀ ମାର୍ଗଶିର ମାସେ
       କୃଷ୍ଣ ପକ୍ଷରେ ପଡଇ
ଓଡ଼ିଶାର ପର୍ବ  ପଢ଼ୁଆଁ ଅଷ୍ଟମୀ
       ପ୍ରଥମ ସନ୍ତାନ ପାଇଁ        l୧l

ପୁଅ ହୋଇଥାଉ ଅବା ଝିଅ ହେଉ
       ନୂଆ ବସ୍ତ୍ର ପିନ୍ଧି ଥାନ୍ତି
ପିଢାରେ ବସାଇ ଧୂପ ଦୀପ ଜାଳି
       ଜନନୀ ବନ୍ଦାଇ ଥାନ୍ତି      l୨l

ହଳଦୀ ଚାଉଳ ମସ୍ତକେ ପକାନ୍ତି
      ଶୁଭ ମନାସିଣ ଥାନ୍ତି
ପୂର୍ଣ୍ଣ କୁମ୍ଭ ତଳେ ପଞ୍ଚ ଶସ୍ୟ ଧାନ
       ପଞ୍ଚ ପଲ୍ଲଵ ରଖନ୍ତି      l୩l

ଷଠୀ ଦେବୀଙ୍କୁ ତ ପୂଜା କରି ଥାନ୍ତି
       ଗୁରୁ ଜନଙ୍କୁ ପ୍ରଣତି
ହଳଦୀ ପତ୍ରରେ ଏଣ୍ଡୁରି ପିଠା ତ
      ଘରେ ଘରେ କରି ଥାନ୍ତି    l୪l

ମାମୁଁ ଘରଠାରୁ ନବ ବସ୍ତ୍ର ଆସେ
      ଭଣଜା ଭାଣିଜୀ ପାଇଁ
ସାମାଜିକ ଵିଧି ବନ୍ଧନ ଶୃଙ୍ଖଳା
      ପରମ୍ପରା କହୁ ଥାଇ        l୫l

ବର୍ଷକରେ ଥରେ ଅଲକ୍ଷ୍ମୀଙ୍କୁ ପୂଜା
      ହୋଇ ଥାଏ ଏହି ଦିନ
ମାତା ମହାଲକ୍ଷ୍ମୀ ବଡ଼ ଭଗ୍ନୀ ସେତ
      ସ୍ୱଚ୍ଛତାରେ ନାହିଁ ମନ       l୬l

ପିତାଙ୍କର ଅନ୍ତେ ବଡ଼ ପୁତ୍ର ପରା
       ଘରର ମୁଖ୍ୟ ହୁଅନ୍ତି
ଛୋଟ ଭାଇ ଭଗ୍ନୀ ଦାଇତ୍ୱ ନିଅନ୍ତି
       ଘରକୁ ସାମ୍ଭଳି ଥାନ୍ତି     l୭l

ଶିରୀମନ୍ଦିରରେ ବଡ଼ ଠାକୁର ତ
       ନବ ବସ୍ତ୍ର ପିନ୍ଧି ଥାନ୍ତି
ନିଆଳି ମାଧବ ମାମୁଁ ତ ତାଙ୍କର
      ପଢୁଆଁ କରାଇ ଥାନ୍ତି    l୮l

ଲିଙ୍ଗରାଜ ପ୍ରଭୁ ମାମୁଁ ଘର ଯାନ୍ତି
     କପାଳୀ ମଠକୁ ଜାଣ
ପଢୁଆଁ ହୁଅନ୍ତି ନୂଆ ଲୁଗା ପିନ୍ଧି
       ଖୁସିରେ କଟଇ ଦିନ      l୯ l

ଆଦ୍ୟାଶକ୍ତି ମାତା କାଳରାତ୍ରି ରୂପେ
      ଆଜ ଦିନେ ଅବତୀର୍ଣ୍ଣl
ସନ୍ତାନ ଗଣକୁ ଆଶିଷ ଦେଇଣ
      ପୃଥିବୀକୁ କଲେ ଧନ୍ୟା    l୧୦ l


ଗାନ୍ଧିନଗର, ପୋଷ୍ଟ/ ଜିଲ୍ଲା :  ନବରଙ୍ଗପୁର

ପ୍ରଥମାଷ୍ଟମୀ

(ରାମକେରୀ ବୃତ୍ତ)
                  *ଶୁଭ୍ରାଂଶୁ ଶେଖର ପାଢୀ*
ଆଦ୍ୟ ମାସ ମାର୍ଗଶୀରର କୃଷ୍ଣ ପକ୍ଷ ଅଷ୍ଟମୀ ।
ଜ୍ୟେଷ୍ଠ ସନ୍ତାନର ଦିନ ସେ, ନାମ ପ୍ରଥମାଷ୍ଟମୀ ।
ମାଆ ପୂଜେ ଷଠୀ ଦେବୀଙ୍କୁ  ଭକ୍ତି ପୂର୍ଣ୍ଣ ମନରେ ।
ଜ୍ୟେଷ୍ଠ ସନ୍ତାନର ସୁଦୀର୍ଘ ଆୟୁଷ ଭିକ୍ଷା କରେ ।
ଯଶସ୍ୱୀ କରିକି ରଖ ମାଆ, ସନ୍ତାନକୁ ମୋହର ।
କୋଟିଏରେ ଜଣେ ହେଉ ସେ ବଢୁ ଯଶ ତାହାର ।
ହଳଦୀ ପତ୍ରରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୁଏ ଏଣ୍ଡୁରୀ ପିଠା ।
ସଜ ହୁଏ ଜ୍ୟେଷ୍ଠ ସନ୍ତାନ ମାଖି ଚନ୍ଦନ ଟିପା ।
ମାମୁଁ ଘରୁ ଆସେ ପୋଷାକ ଜ୍ୟେଷ୍ଠ ସନ୍ତାନ ପାଇଁ ।
ହଳଦୀ ଚାଉଳ ଦୂବରେ ମାଆ ଦିଏ ବନ୍ଦାଇ । 
ଆଶିଷ କାମନା କରେସେ ଗୁରୁଜନ ପ୍ରଣମୀ ।
ପଢୁଆଁ ସନ୍ତାନ ନାମରେ ଏହା ପଢୁଆଁଷ୍ଟମୀ ।
ମାନବୀୟ ଲୀଳା କରନ୍ତି ଲିଙ୍ଗରାଜ ଗୋସେଇଁ ।
ମାତୁଳାଳୟକୁ ଯାଆନ୍ତି ପଢୁଆଁ ହେବା ପାଇଁ ।
ବରୁଣେଶ୍ୱର ମାମୁଁ ତାଙ୍କ ବନଦେବୀ ଯେ ମାଇଁ ।
କପାଳୀ ମଠ ମାମୁଁ ଘର, ତାଙ୍କୁ ଥାଏ ଅନାଇ ।
ବନ୍ଦାପନା ପରେ ଫେରନ୍ତି ପ୍ରଭୁ ତାଙ୍କ ମନ୍ଦିର ।
ଲିଙ୍ଗରାଜଙ୍କ ଏ ଲୀଳାକୁ ଦେଖେ ସାରା ସଂସାର ।
ତନ୍ତ୍ର ସାଧନା ପାଇଁ ଏହା ଉପଯୁକ୍ତ ସମୟ ।
ପ୍ରଥମାଷ୍ଟମୀ ମଧ୍ୟ ରାତ୍ରୀ ଅଟେ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ।
ଅଦ୍ୟା ଶକ୍ତି ନବ ଦୁର୍ଗା ସେ କାଳ ରାତ୍ରୀ ରୂପରେ ।
ଘୋର ରାତ୍ରର ସେ ମହିମା ଗାଥା ବର୍ଣ୍ଣନା କରେ ।
ତନ୍ତ୍ର ସାଧକ ମାନେ କରିଥାନ୍ତି ତନ୍ତ୍ର ସାଧନା ।
କାଳ ଭୈରବ ପୂଜି, ଥାନ୍ତି ସିଦ୍ଧି କାମନା ।

*ବୀରମହାରାଜପୁର, ସୁବର୍ଣ୍ଣପୁର*

ପ୍ରଥମାଷ୍ଟମୀ

କବିତା ଶୀର୍ଷକ- ପ୍ରଥମାଷ୍ଟମୀ 
!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
      ପ୍ରଭାତ କୁମାର ମଲ୍ଲିକ 
     ××××××××××××××

ମାର୍ଗଶୀର କୃଷ୍ଣ  ଅଷ୍ଟମୀ ତିଥିରେ
      ପ୍ରଥମାଷ୍ଟମୀ ପରବ, 
ଗ୍ରାମରୁ ସହର   ଗୃହରୁ  ମନ୍ଦିର 
     ଖୁସିରେ ପାଳେ ମାନବ  ।।

ଉତ୍କଳ ପ୍ରଦେଶେ  ଜଗନ୍ନାଥ ଧାମେ 
     ପ୍ରଥମାଷ୍ଟମୀ ପରମ୍ପରା ,
ଜଗତ ମଧ୍ୟରେ   ସବୁଠୁ ନିଆରା
      କୁହନ୍ତି  ଦୁନିଆ ସାରା  ।।

ଓଡ଼ିଆ ଘରର ପ୍ରଥମ ସନ୍ତାନ 
     ପୁତ୍ରୀ ହେଉ ଅବା ପୁତ୍ର, 
ମାମୁଁଘର ଠାରୁ  ତାଙ୍କରି ପାଇଁକି 
      ଆସଇ  ନୂତନ  ବସ୍ତ୍ର  ।।

ସକାଳୁ ସକାଳୁ ସ୍ନାନ ଶୌଚ ସାରି 
        ନୂତନ ବସ୍ତ୍ର ପିନ୍ଧଇ ,
ଇଷ୍ଟ ଦେବ ଆଉ ଷଷ୍ଠୀ ଦେବୀଙ୍କୁ ସେ
        ଆନନ୍ଦ ମନେ ପୂଜଇ  ।।

ଶୀତ ସମୟରେ  ଶରୀର ପାଇଁକି 
        ହଳଦୀ ତ ଉପକାରୀ, 
ସେଥିପାଇଁ ମାଆ  ହଳଦୀ ପତରେ 
        ଗଢଇ ପିଠା ଏଣ୍ଡୁରୀ  ।।

ଝୋଟି, ମୂରୁଜରେ  ମାଆ ଭଉଣୀଏ 
        ସଜାନ୍ତି ଆମ ଘରକୁ, 
ଜାତି ଜାତି ଫୁଲ  ପକ୍ଷୀ ଓ ପଶୁର 
        ଚିତ୍ର କରନ୍ତି ମନକୁ  ।।

ଶିବପୁର, ଧାମନଗର, ଭଦ୍ରକ 
(ରାଇଘର, ନବରଙ୍ଗପୁର)

ପ୍ରଥମାଷ୍ଟମୀ

 ଡ. ପ୍ରିୟମ୍ବଦା ସାମଲ

ଉତ୍କଳୀୟ  ସଂସ୍କୃତି ପରମ୍ପରାର
ଆଦର ଅଟଇ ସରବ
ମାର୍ଗଶୀରର କୃଷ୍ଣ ଅଷ୍ଟମୀ ଅଟେ
ପ୍ରଥମାଷ୍ଟମୀ ପରବ।
ପ୍ରଥମ ସନ୍ତାନ ପଢୁଆଁ ହୁଅନ୍ତି
ନୂତନ ବସ୍ତ୍ରକୁ ପିନ୍ଧି
ପିଢାପରେ ବସି ପୂଜା ହୋଇଥାନ୍ତି
ଏ ଅଛି ଆମର ବିଧି। 
ମାମୁଁ ମାଇଁ ଆଣନ୍ତି ନୂତନ ବସ୍ତ୍ର
ପ୍ରଥମ ଭଣଜା/ଭାଣିଜୀ ପାଇଁ
ଅତ୍ଯନ୍ତ ଖୁସିରେ ଘର ଉଛୁଳଇ
ସତେକି ସରଗ ଭୂଇଁ। 
ଶୀତରେ ହଳଦୀ ରୋଗ ପ୍ରତିରୋଧ
ଦେହପାଇଁ ହିତକାରୀ
ହଳଦୀ ପତ୍ରର ଏଣ୍ଡୁରି ପିଠାର
ଶରୀର ପାଇଁ ଜରୁରୀ। 
ନଡିଆ ଛେନା ଖସାଏଣ୍ଡୁରି ପିଠା
ବାସ୍ନା ଅଟେ ଆକର୍ଷଣ
ମିଠା ମିଠା ତାର ସ୍ବାଦରେ ସତେ
ପୁରିଉଠେ ମନ ପ୍ରାଣ। 
ଜ୍ଯେଷ୍ଠ ସନ୍ତାନକୁ ଆଶିଷର ବାରି
ଦେଇଥାନ୍ତି ଗୁରୁଜନେ
ଆଶୀର୍ବାଦ ନେଇ ପ୍ରଥମ ସନ୍ତାନ
ପ୍ରଣମନ୍ତି ଖୁସି ମନେ। 
ଭୁବନେଶ୍ୱର।

ଜନ ସଚେତନ

ଯମଙ୍କ ଭଉଣୀ ଯମୁନା ନାମଟି

ବହୁ ଅଛି ନଈ ହୋଇ,

ଗଙ୍ଗା ,ଯମୁନା , ସରସ୍ବତୀ ନଈ

ଏକାଠି ସଙ୍ଗମ ସେହି

ଆହ୍ଲାବାଦ ଆଜି ପବିତ୍ର ହୋଇଛି

ତ୍ରିବେଣୀ ଘାଟକୁ ନେଇ ,

ହିନ୍ଦୁ ମାନଙ୍କର ପବିତ୍ର ତୀର୍ଥଟି

ଅସ୍ତି ବିଷର୍ଜନ ପାଇଁ

ତିବତୁ ବାହାରି ବାଙ୍ଗଲାଦେଶ ଦେଇ

ଭାରତ ଆସିଛି ସେହି

ଯମୁନା ନାମରେ ସୁକ୍ଷାତି ଲଭିଛି

ପବିତ୍ର ହିନ୍ଦୁଙ୍କ ପାଇଁ

ଭଗବାନ କୃଷ୍ଣ ଲିଳା କରୁଥିଲେ

ଗୋପି ଗୋପାଙ୍ଗନା ନେଇ

କଦମ୍ବ ମୂଳରେ ଯମୁନା କୂଳରେ

ରାଧାରାଣୀ ସଙ୍ଗେ ଥାଇ ା

ଅପବିତ୍ର ଆଜି ଯମୁନା ହୋଇଛି

କଳୁଷିତ ଲୋକ ପାଇଁ,

ଅବର୍ଜନା ବହି ଯମୁନା ଯାଉଛି

ଦେଖତ ଦୀଲ୍ଲୀରେ ଯାଇ

ମଣିଷ ପ୍ରକୃତି ଭୂଲେ ନାହିଁ କିଛି

ଜାଣେନା ନିଜ ସଣ୍ଠଣା ,

ଶବ ପଲିଥିନି ଅବର୍ଜନା ନେଇ

ନଦୀରେ ପକାନ୍ତି ସିନା

ନଦ ନଦୀ ଆଜି ଦୂଷିତ ହୋଇଛି

ଅବର୍ଜନା ଜରି ପାଇଁ,

ଲୋକଙ୍କ ଚେତନା ଯାଗ୍ରତ ନହେଲେ

ସ୍ବତ୍ସ ଭାରତ ନୁହଇ

ଶୁଣ ନର ନାରୀ ମୋ ଭାରତ ବାସୀ

ସଚେତନ ଆମେ ହେବା

ନଦ ନଦୀ ଆଉ ଆମ ପରିବେଶ

ନିର୍ମଳ ସଦା ରଖିବା

ସୁବାସ ଚଂଦ୍ର ତାରିଣୀ,

ତୁଳସି ପଲ୍ଲୀ ,

ଭଞନଗର,

ଗଞାମ

ପହିଲି ଶୀତ

# ନିଧି ସାହୁ #

(୧) 
ଗଙ୍ଗଶିଉଳିର ଭୁରୁ ଭୁରୁ ବାସ
ଝାପ୍ସା ଝାପ୍ସା ବସନ୍ତ ଆସରରେ
ହାଲ୍କା ହାଲ୍କା ମଳୟ ପରସ 
ଥିରି ଥିରି  ଶିରି ଶିରି ହାଓ୍ୱା
ଭରିଦିଏ ତନୁମନେ ଶୀତଳ ସମୀର ପରଶ
ଥଣ୍ଡା ଥଣ୍ଡା ପାଣିରେ ଦେହ ଭାଂଗେ ଅଳସ
   (୨) 

ଧୂଳି ଧୁଆଁ ଧୂସରିତ ଘନ କୁହୁଡିରେ 
ଲୁଚି ଲୁଚି ଯାଏ  ଜହ୍ନର ଜୋଚ୍ଛନା
ଫୁଲ ବଗିଚାରେ,ଘାସ ଗଲିଚାରେ ଝରିଯାଏ ମୁକୁତାର ପ୍ରୀତି ଭରା ବାସନା
ଓଦା ଆଖିର ମିଠା ସପନ ଗାଏ ଗୀତ
ପ୍ରୀତିର ଲଗନେ କରେ  ଆପଣା ଆପଣା
ସମୟର ଗଡାଣି ଉଠାଣିରେ
 ଜୀବନ ପାଏ ସରସେ ମୁହୂର୍ତ୍ତେ ଯନ୍ତ୍ରଣା। 

(୩) 
ଶିଶିର ଚାଦର ତଳୁ
ପରଦା ହଟେଇ ରବି ମୁହଁ ଝଲସେ
ଯୂଇ ଯାଇ ମଲ୍କୀ କଇଁ 
ଗେଣ୍ଡୁ ମାଳତୀ ଚମ୍ପାରେ ମହମହ ବାସେ
କେତେ ଯେ ମୂରୁଜେ ହସେ
ଦେବାଳୟ ପୁଣି ଚଉରାମୂଳ
ଟୋପା ଟୋପା  ଶିଶିର ବିନ୍ଦୁଙ୍କ ମଉଜେ
ମହକେ ଶୀତର ସୁନେଲି ସକାଳ
ଅଳସେ ଅଳସେ କଅଁଳ,  କଅଁଳିଆ ଖରା
ମନକୁ ନିଏ ଧିରେଧିରେ ମୋହି
ନୀରବି ଯାଏ ରଜନୀ ଥଣ୍ଡାର ଆଘାତେ
ନୀରବେ କଳାବାଦଲ ଘୋଡିହୋଇ
ଦିଗବଳୟରେ  ହଜେ ଘନ ଧୂଆଁ ସବୁ
ଅଦ୍ଭୂତ ତାତିର ପ୍ରୀତି ପାଇ
ଅଭୁଲା ସ୍ମ୍ରୁତି ର ଅମର ଗୀତକୁ ଗାଇ। 
*****************************

ସରାଟ, ବାଲିପାଟଣା,ଭୁବନେଶ୍ୱର

Wednesday, October 27, 2021

ସକାଳ ଜଣାଣ

ସକାଳ ଜଣାଣ
***********************
          ଗୋଦାବରୀଶ ଦାସ
ଜଗନ୍ନାଥ ଜଗନ୍ନାଥ ନାମକୁ ଧରି
ଏଭବ ସଂସାରୁ କେବେ ହୋଇବି ପାରି
ଆରେ କଳା ନାଉରି,
ହାତଧରି ନେବୁ ମୋତେ ଆର ସେପାରି।
ତୁମେମୋର ପାଖେଥିଲେ ଯିବିନି ଡରି
ତୁମେ ମୋର ସ୍ପନ୍ଦନରେ ରହିଛ ଭରି
ଆରେ କଳା ନାଉରି
ଆଗରେ ରହିଛି ମୋର କଳା ଭଉଁରୀ।
ଜଗନ୍ନାଥ ଜଗନ୍ନାଥ ନାମକୁ ଧରି,,,
ତୁମପାଦ ତଳେ ମଥା କରୁଛି ନତ
ବଢାଇ ଦିଅହେ ପ୍ରଭୁ କରୁଣା ହାତ
ଆହେ ଜଗତ ତାତ
ତୁମେପରା ବୋଲାଉଛ ଜଗତ ନାଥ।
ତୁମନାମ ଜପି କେତେ ଗଲେଣି ତରି
ଜଗନ୍ନାଥ ନାମ ଗୋଟି ପାଥେୟ କରି
ଆରେ କଳା ନାଉରି
ଆଶା ବାନ୍ଧି ଅଛି କେବେ,କରିବୁ ପାରି।
ଜଗନ୍ନାଥ ଜଗନ୍ନାଥ ନାମକୁ ଧରି,,,,,
*************************
ଶଙ୍ଖମୂଳ ,ରଣପୁର
ନୟାଗଡ

ନ୍ୟାୟ କାହିଁ

ଶୀର୍ଷକ:- *ନ୍ୟାୟ କାହିଁ*
~~•~•~•~•~•~•~•~•~•~•~•~
ନାମ:- *ରାଜେନ୍ଦ୍ର କୁମାର ବିଷୋୟୀ*
~~•~•~•~•~•~•~•~•~•~•~•~
ନ୍ୟାୟ କାହିଁ , 
କେଉଁଠି ଲୁଚିଛି
କେଉଁଠି ବନ୍ଧା ପଡିଛି ସେ , 
କାହାର ହାତରେ
କେଉଁଠି ହଜିଛି କାହା 
ଛତ୍ରଛାୟା ତଳେ
ନା....
ମିଳିବନି ଉତ୍ତର କା' ପାଖୁ
କାହିଁକି ନା', 
ସଭିଏଁ ତ ଅଭିଭାଷଣବାଦୀ
ସଭିଏଁ ତ ନାରାବାଜୀ
"ନାରୀ ସୁରକ୍ଷା ଆମର ଦୀକ୍ଷା"
ନାରାରେ କମ୍ପୁଛି ସଡକ
ତଥାପି ନିଲାମ ହୁଏ
ନାରୀର ଅର୍ଦ୍ଧ ନଗ୍ନ ଦେହ
ସ୍ପଷ୍ଟ ଦିବାଲୋକେ ସେହି
ବିଚ ରାସ୍ତା ପରେ
ଦେଖିଶୁଣି ଚୁପ୍ ରୁହନ୍ତି 
ସମସ୍ତେ ଭୟରେ 
କାଳେ ଯଦି 
ଖୋଲି ଦେବେ ପାଟି
ମାଫିଆ ଗୁଣ୍ଡା ହାତରେ 
ଫାଟିଯିବ ପିଠି
ତଥାପି ସ୍ବର ଉଠାଇ 
ମରିଛି ଇତିଶ୍ରୀ
ବେବିନା ତ ହଜିଅଛି 
ପିପିଲି ଛକରେ
ମରିଛି ନିର୍ଭୟା କୁନ୍ଦୁଲି 
ମରିଛି ତ ପରି
ମରିଛି ମମତା ମେହେର 
ପ୍ରତିବାଦ କରି
ଏବେ ବି ଅତୃପ୍ତ ଆତ୍ମା 
ଘୁରି ବୁଲେ ଏଠି
କିଏ ଦେବ 
ସେ ଆତ୍ମାକୁ ଶାନ୍ତି
ତାହା ଏଠି ବଡ ପ୍ରଶ୍ନବାଚୀ
କିନ୍ତୁ 
ମନେରଖ ସବୁ
ଏମିତି ବି 
ଆସିପାରେ ଦିନ
ଆମ ପରେ 
ହେଲେ ଅତ୍ୟାଚାର
ଉତ୍ତର ଦାୟାଦ ଆମର
ଚିତ୍କାର କରିବେ 
ନ୍ୟାୟ କାହିଁ ନ୍ୟାୟ କାହିଁ ବୋଲି......
ସେ ବେଳରେ 
ହୋଇବ ତ ଖୁସୀ
ଏହା ତୁମ ଅନ୍ତର କହୁଛି 
ଛି ଛି ଏ ନ୍ୟାୟକୁ ଛି ।।
~~•~•~•~•~•~•~•~•~•~•~•~
ପଳାସପଲ୍ଲୀ,ଗଞ୍ଜାମ

Sunday, October 17, 2021

ବିଶ୍ବ ଖାଦ୍ୟ ଦିବସ

  ଡ. ପ୍ରିୟମ୍ୱଦା ସାମଲ
ଖାଦ୍ୟ ଯୋଗୁଁ ହିଁ ଜୀବନ
ତା ବିନା ଜୀବନ୍ତ ମରଣ। 
ଉଣେଇଶ ଅଶୀ ମସିହା
ଅକ୍ଟୋବର ଷୋହଳ ଠାରୁ
ବିଶ୍ବ ଖାଦ୍ୟ ଦିବସ ରୂପେ
ବିଶ୍ବର ଦେଢଶ ଦେଶ ପାଳୁ। 
ଖାଦ୍ୟ ଏବଂ କୃଷି ସଂଗଠନ
ସଦସ୍ଯ ମାନଙ୍କ ସହଯୋଗେ
କୋଡିଏ ତମ ସମ୍ମିଳନୀରେ
ଏହି ଦିନଟିକୁ ସ୍ଥିର ହୁଏ। 
ପ୍ରାକ୍ତନ ହଙ୍ଗେରୀଆନ୍ କୃଷି
ତଥା ଖାଦ୍ୟ ମନ୍ତ୍ରୀ ଡକ୍ଟର
ପାଲରମାନୀଙ୍କ ନେତୃତ୍ବରେ
ଖାଦ୍ଯାନ୍ନ ଇଂଜିନିୟର୍ସ ରୂପରେ। 
ଏତେ ଉନ୍ନତିରେ ଲକ୍ଷଲକ୍ଷ
ଲୋକ ମରନ୍ତି ବିନା ଖାଦ୍ଯରେ
କୁଢ କୁଢ ଖାଦ୍ୟ ଫିଙ୍ଗି ଦେଉ
ଭୋଜି ମଉଜ ମଜଲିସରେ। 
ସତର୍କ ହେଲେ ଖାଦ୍ୟ ସୁରକ୍ଷା
 ହେବ ନାହିଁ କେବେହେଲେ ନଷ୍ଟ
ଗରିବୀ ହଟିବ ଲୋକମାନେ
ନ ଭୋଗିବେ ଅନ୍ନଜଳ କଷ୍ଟ। 

ପଟିଆ ,ଭୁବନେଶ୍ୱର

Saturday, October 16, 2021

ଖାଦ୍ୟ ଦିବସ ଅବସରରେ

_______**_______


କ'ଣ ଆଉ ପାଳିବା ଏ "ଖାଦ୍ୟ ଦିବସ" !
କ'ଣ ରହିଲା ତା' ମର୍ମ ?
ସେ ମର୍ମ ପରିବେଷିତ ହୁଏ ଲକ୍ଷେ ଆୟୋଜନେ
ଛୁଇଁ କି ପାରିଛି ତନୁ ମନେ ?
ବୁଭୂକ୍ଷିତ ଏଠି ଚାତକ ପ୍ରାୟ
    ବାସ୍ ମୁଠେ ଆହାର ପାଇଁ
ହେଲେ ମିଳିବାର ସମ୍ଭାବନା କାହିଁ ??
ଶତ ଆକର୍ଷଣୀୟ ବ୍ୟଞ୍ଜନ ଏଠି ପରଷା ହୁଏ
ଆବଶ୍ୟକ,ଅନାବଶ୍ୟକ ଉଭୟ ପକ୍ଷରେ...!
କିଏ ସାଦରେ କରେ ଗ୍ରହଣ
ଅବା ଫିଙ୍ଗିଦିଏ ବର୍ଜ୍ଜ୍ୟର ସ୍ଥାନ...
ଏ କାଳେ 'ଲକ୍ଷ୍ମୀ'ଙ୍କ ଆଖ୍ୟାୟନ...!
କେଉଁ ମାନ୍ଧାତା ଅମଳୁ ପାଉଥିଲା ସମ୍ମାନ
ଏବେ କାହିଁ ସେ ଚିନ୍ତନ ?
ପୌଷ୍ଟିକ-ସୁଷମ ଆଧାର ସାଥେ
ଯୁଦ୍ଧ ଲଗାଏ 'ଫାଷ୍ଟଫୁଡ୍' ପଥେ ପଥେ...
ହଜି,ହାରିଯାଉଛି 'ସୁଷମ' ତା'ର ପ୍ରାକୃତିକ ସୁଷମାରେ
ମାଡ଼ିବସୁଛି ଏସବୁ ଚର୍ବ୍ୟ-ଚୋଷ୍ୟ
ପଣ ତା'ର କରିଦେବ ବୋଧେ ନିଃଶେଷ
ୟାକୁ ହିଁ କୁହନ୍ତି ଖାଦ୍ୟର ଦୁର୍ବିନିଯୋଗ...
ଖାଦ୍ୟ ସତେ ପାଲଟିଯାଏ ଖାଦକ
ପ୍ରଥମେ ଅକ୍ତିଆର କରିବାକୁ ଯୁବାଯାକ...!!


ପ୍ରିୟରଞ୍ଜନ ସାହୁ
ରସୁଲଗଡ଼,ଭୁବନେଶ୍ୱର

ଖାଦ୍ଯ ସୁରକ୍ଷା

              ସୁକାନ୍ତ ଖଣ୍ଡା

ଖାଦ୍ଯ ସୁରକ୍ଷାକୁ ସଭିଏଁ ଗୁରୁତ୍ବ 
ଆସନ୍ତୁ ଦେବାରେ ଭାଇ
ଖାଦ୍ଯ ହିଁ ଜୀବନ ସଂସାର ହାଟରେ
ଯାହା ପାଇଁ ନାଟ ହୋଇ।୧
ଖାଦ୍ଯ ପାଇଁ ନିତି ସଂଗ୍ରାମ କରୁଛେ
ଏ ପେଟ ଚାଖଣ୍ଡ ପାଇଁ
ଆୟକୁ ଦେଖିକି ବ୍ଯୟ କରିବାକୁ
ହାତ କିନ୍ତୁ ଯାଏ ନାହିଁ।୨
ଆୟ ଯେତେ ହେଲା ଖର୍ଚ୍ଚ ତାହା ଠାରୁ
ଢେର ବି ଅଧିକା କରୁ
ଫଳତଃ ଦୁଃଖରେ ଚଳିବା ହେଉଛି
ନ ଖାଇ ନିଇତି ମରୁ।୩
ସଞ୍ଚୟ କରିବା ସବୁଦିନ ଯଦି
ଅଭାବ ଘୁଞ୍ଚିବ ଆମ
ନିଜକୁ ସର୍ବଦା ଭଲ ହିଁ ରଖିବା
ସୁଖରେ କାଟିବା ପ୍ରାଣ?୪
ପିମ୍ପୁଡି଼ଙ୍କ ଠାରୁ ସଞ୍ଚୟ ଶିଖିବା
ରହିବା ଏକତା ହୋଇ
ସୁଖ ଆଉ ଶାନ୍ତି ହୃଦୟେ ଥୋଇବା
ନ ରହି ଅଭୁକ୍ତ କେହି।୫
ମହୁମାଛି ଠାରୁ ସଞ୍ଚୟ ଏକତା
ଦେବାରେ ଶିକ୍ଷାକୁ ଲାଭ 
ଯଦି ଆମେ ସବୁ ଗ୍ରହଣ କରିବା
ଜଗତଟା ହେବ ଶୁଭ।୬
କେତେ ଭଲ ଦେଖ କୀଟ ହୋଇ ମଧ୍ଯ
ଈଶ୍ବର ଲକ୍ଷ୍ଯ ଉଦ୍ଦେଶ୍ଯ
ବୁଝି ବିଚାରି କି କର୍ମ କରୁଛନ୍ତି
ଆସ ତାଙ୍କ ହେବା ଶିଷ୍ଯ।୭
ସାରା ଜଗତଟା ଖାଦ୍ଯ ଖାଦ୍ଯ ବୋଲି
ନ କରୁ ଚିତ୍କାର ଜୀବ
ସଚେତନ ହେଲେ ସୁଫଳ ପାଇବା
ଘୂଞ୍ଚିବ ଖାଦ୍ଯ ଅଭାବ।୮
ଗୁରୁରୂପେ ଆଜି ସଂସାର ମଧ୍ଯରେ
କରୁଛନ୍ତି ବିଚରଣ
ଶିଷ୍ଯ ହୋଇ ଆସ ସୁକର୍ମ କରିବା
ହୋଇବା ଆଗକୁ ଧନ୍ଯ।୯
ହେ ମାନବ ଭାଇ ଜଗଲ କଲ୍ଯାଣ
ଆସ ନିତ୍ଯ କରିଯିବା
ଖାଦ୍ଯ ଦିବସର ନ ରହୁ ସଙ୍କଟ
ଶପଥ ଆଜି କରିବା।୧୦
                   ***
ଶିକ୍ଷକ ଟାଙ୍ଗରତଳି ମଣତା ଘଟଗାଁ କେନ୍ଦୁଝର

ସର୍ବନାଶ

ଜଗଦୀଶ ଶତପଥୀ

ସଭିଙ୍କୁ ଆହାର ପାଇଁ କାହିଁ
 କେତେ ପଣ କରିଛନ୍ତି ସରକାର।
ଟଙ୍କିକିଆ ଖାଇ, ମୋବାଇଲ ନେଇ,
ହେଲୁ ହୋ ଆମେ ବେକାର।
ଚାଷୀ ଏଠି ଆଉ ଚାଷ କରୁନାହିଁ
ଧରି ଯେ ହଳ ଲଙ୍ଗଳ।
ସଵୁ ଖାଇଯାଏ ଵଡ ବଡିଆ ଲୋ,
ଚାଷୀ ଖାଏ ଖାଲି ମୂଷଳ।
ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଖାଦ୍ୟ ଦେବାପାଇଁ ଚାଷୀ
କରୁଥିଲା କେତେ ଚାଷ।
ଫୁଲ ଫଳ ବିନା ପୃଷ୍ଟି କି ମିଳିବ
ହେଵ ଯାହା ସର୍ବନାଶ।

ଧର୍ମଶାଳା। ଯାଜପୁର।

ବିଶ୍ଵ ଖାଦ୍ୟ ଦିବସ

ଅରୁଣ କୁମାର ମହାପାତ୍ର

ଖାଦ୍ୟର ଅଭାବ ରହିଛି ନିଶ୍ଚିତ
ଭୋକେ କଟେ କିଛି ଦିନ
ଦାନାଟିଏ ପାଇଁ ଚାହିଁ ରହିଥାନ୍ତି
ମାସ ବର୍ଷ କିଛି ଜନ
ଖାଦ୍ୟ ସମତୁଲ ଅଭାବେ ହୁଅଇ
ଅନେକ ଖାଦ୍ୟର ନଷ୍ଟ
ନିଜ ବଡ ପଣେ ବୁଝନ୍ତିନି ପରା
ଖାଦ୍ୟାଭାବେ ଭୋକ କଷ୍ଟ
ଖାଦ୍ୟକୁ ନଷ୍ଟ ନକରି ବଞ୍ଚାଇବା
ଖାଦ୍ୟର କରି ସୁରକ୍ଷା
ସେହି ଖାଦ୍ୟେ ହେବ ଭରଣ ପୋଷଣ
ଭୋକିଲାଙ୍କ ପ୍ରାଣ ରକ୍ଷା।
ବିଶ୍ଵ ଖାଦ୍ୟ ଦିବସର ଲକ୍ଷ୍ୟ ନିଶ୍ଚେ
ହୋଇବ ପୁରଣ ଦିନେ
ଖାଦ୍ୟ ଉତ୍ପାଦନ ତଥା ସଂରକ୍ଷଣ
ରହିଥିବ ସଦା ଧ୍ୟାନେ।
ସାରା ବିଶ୍ବ ଆଜି କହେ ଏକ ସ୍ୱରେ
ସୁରକ୍ଷା କର ଖାଦ୍ୟର
ଅବହେଳା ଅବା ଅଜ୍ଞତାରେ ଆମ 
ଶେଷ ନ ହେଉ ଭଣ୍ଡାର।

ବୈଜ୍ଞାନିକ ଅଧିକାରୀ
ଅଶ୍ୱପୁରମ, ତେଲେଙ୍ଗାନା

ବିଶ୍ୱ ଖାଦ୍ୟ ଦିବସ ଉପଲକ୍ଷେ

  କବିତା
_________
॥ ଭୋକ ॥
       *ପ୍ରଫୁଲ୍ଲ ଚନ୍ଦ୍ର ପାଢ଼ୀ

ଭୋକ ର ଦାଢ଼ ରେ
    ଜୀବନ ଧାଉଁଛି
   ଏତେ ବାଗ ରେ
  କେତେ କୁଆଡ଼େ !
ଏତେ ଭୋକିଲା
  ଅଥଚ ଏତେ 
  ଖାଦ୍ୟ ନଷ୍ଟ !
 ଭୋକିଲା ପ୍ରାଣ ରେ
  ମୁଠେ ଦେବା ପାଇଁ
 ସେତେକ ହେବ ଯଥେଷ୍ଟ ॥
 ପରମ ସତ୍ତାଂକ ଆଶିଷ ରେ
   ଆମେ ପାଉଛେ ଖାଦ୍ୟ _
ଉତ୍ତମ ଚିନ୍ତନ,ଉତ୍ତମ ପ୍ରେମ
       ଉତ୍ତମ ବୁଝାମଣା
    ଖାଦ୍ୟ ରୁ ପରା !
ଏତେ ଫିଂଗା ଫୋଫଡ଼ା କାହିଁକି
 ଖାଦ୍ୟ ର ମୂଲ୍ୟ 
     ବୁଝି ହୁଏନି
ଯେଉଁ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ
   ଭୋକିଲା ରହିନ ॥
        ___________
 କୋଲନରା,ରାୟଗଡ଼ା ଜିଲ୍ଲା 

ଖାଦ୍ୟର ସୁରକ୍ଷା,ହେଉ ଆମ ଦୀକ୍ଷା

କେତେ ପରିଶ୍ରମ କଷ୍ଟ କଲେ ଯାଇ 
ମିଳେ ଆମକୁ ଆହାର, 
ଖାଦ୍ଯର ସୁରକ୍ଷା ଜୀବ ହେବ ରକ୍ଷା
ମୂଲ୍ଯ ବୁଝିବା ଖାଦ୍ଯର ।୧
ଆଜି ବି ଭୋକିଲା ଅନେକ ରହନ୍ତି
ଦେଶୁ ଗରିବ ହଟିନି,
ଥିଲାବାଲା କିନ୍ତୁ ବେଖାତିର କରେ
ଗରିବ ପେଟ ପୁରେନି ।୨
ଭୋଜିଭାତ ହେଉ ରେଷ୍ଟୁରାଣ୍ଟ ହେଉ
ଖାଦ୍ଯକୁ ଫୋଫାଡି ଦେଉ,
ସେହି ଖାଦ୍ଯ ଯଦି ଗରିବକୁ ମିଳେ
ଆନନ୍ଦ ନ କୁହ ଆଉ ।୩
ଛୋଟିଆ ପିମ୍ପୁଡି ବରଷକ ପାଇଁ
ଖାଦ୍ଯ ସୁରକ୍ଷିତ ରଖେ,
ମହୁମାଛି ନିଜ ପରିଶ୍ରମ ବଳେ
ଅନ୍ଯ ପାଇଁ ଖାଦ୍ଯ ସଞ୍ଚେ ।୪
ପରମେଶ୍ଵରଙ୍କ କୃପାବଳେ ଆମେ
ପ୍ରକୃତିରୁ ଖାଦ୍ଯ ପାଉ,
ମଣିଷ ଜୀବନ ସାର୍ଥକ କି ହେବ 
ଅବହେଳା କଲେ ଆଉ ।୫
ଖାଦ୍ଯ ଉତ୍ପାଦନ ଖାଦ୍ଯ ସଂରକ୍ଷଣ 
ନିଶ୍ଚିତ କରିବା ଜାଣ,
ଶୀତଳ ଭଣ୍ଡାର ସୁରକ୍ଷା ଖାଦ୍ଯର 
ଲକ୍ଷ୍ଯ ହୋଇବ ପୂରଣ ।୬
ଖାଦ୍ଯର ସୁରକ୍ଷା ହେଉ ଆମ ଦୀକ୍ଷା
ଖାଦ୍ଯ ମିଳୁ ସମସ୍ତଙ୍କୁ,
ବର୍ଷ ବର୍ଷ ପାଇଁ ଅଭାବ ନ ରହୁ
ଗଢିବା ଏ ଭାରତକୁ ।୭
*କିଶୋର ଚନ୍ଦ୍ର ତ୍ରିପାଠୀ*
     

ଖାଦ୍ୟ ସୁରକ୍ଷା

ଆଜି ଯା ର ପାଶେ ଖାଦ୍ୟ ଅମାପ
ଭୁଲି ଭୁତ ଭବିଷ୍ୟତ
ଖାଏ କମ୍ ଫିଙ୍ଗି ଅଧିକ କରଇ
ବଡ଼ ପଣକୁ ସାବ୍ୟସ୍ତ
ସାଙ୍ଗସାଥି ମେଳେ ବସିଲେ ଦେଖାଇ
ଆଧିକ୍ୟ ପଣ ନିଜର
ଦରକାର ଠାରୁ ଅଧିକ ବରାଦ
ଖାଦ୍ୟ ହୁଏ ତିରସ୍କାର
ଦେଖି ହୁଏ ନାହିଁ ସେ ଚକ୍ଷୁରେ ଥରେ
ଭୋକିଲା ପେଟର ଦାଉ
ବିଶ୍ଵ ଖାଦ୍ୟ ଦିବସରେ ଆମେ ଖାଦ୍ୟ
ସୁରକ୍ଷା ଶପଥ ନେଉ।

ଅରୁଣ କୁମାର ମହାପାତ୍ର

ବିଶ୍ୱ ଖାଦ୍ୟ ଦିବସ


ଶରତ ଚନ୍ଦ୍ର ପଣ୍ଡା

ପ୍ରତିବର୍ଷ ଅକ୍ଟୋବର ଲୋ.....
ମୋର ପ୍ରାଣ ମିତଣୀ
ମଧ୍ୟ ଭାଗେ* ହୁଏ ପାଳିତ ବିଶ୍ୱରେ
ପୃଥିବୀ ଖାଦ୍ୟ ଦିବସ ଲୋ... ମୋର ପ୍ରାଣ ମିତଣୀ  ll 1  ll

ବିଶ୍ୱ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସଂଗଠନ ଲୋ.....
ମୋର ସହି ସଙ୍ଗାତ
ଆକଳନ କରି କୁହଇ ସଙ୍ଗାତ
ଅଧା* ଖାଦ୍ୟ ହୁଏ ନଷ୍ଟ ଲୋ....ଶୁଣ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ସତ ll 2  ll

ଉଣେଇଶ ଶହ ଅଶି ଲୋ
କହ ବଉଳ ବେଣୀ
ସେଇଦିନ ଠାରୁ ପାଳିତ ହେଉଛି
ସାରା ବିଶ୍ୱେ ପୁଣି ପୁଣି ଲୋ.... ଆଜି ଆସିଛି ପୁଣି ll 3 ll

ହଙ୍ଗେରିର କୃଷି ମନ୍ତ୍ରୀ ଲୋ
ଶୁଣ ସହି ସଙ୍ଗାତ
ନାମ ପଲ ରୋମାନାଙ୍କର ଏ ପ୍ରସ୍ତାବ
ପାଳନ୍ତି ଶହେ ପଚାଶ* ଲୋ....
ଏହା ବିଶ୍ୱେ ବିଦିତ ll 5ll

ଉପଯୁକ୍ତ ସଂରକ୍ଷଣ ଲୋ
ଫୁଲ ବଉଳ ବେଣୀ
ଅଭାବ ହେତୁରୁ ଚରଣା* ସରିକି
ଖାଦ୍ୟ ଶସ୍ୟ ହୁଏ ବଣା ଲୋ....
ମୋର ପ୍ରାଣ ମିତଣୀ  ll6  ll

ପୃଥ୍ଵୀର  ଭୋକିଲା ଦେଶ ଲୋ
କହ ବଉଳ ବେଣୀ
ଏକନାବେ କ୍ରମ* ଟପି ମୋ ଭାରତ
ଶହେ ଏକତମ ହେଲା ଲୋ... ମୁହିଁ କହୁଛି ଜାଣି ll 7 ll

ଏକ ସର୍ବେକ୍ଷଣ କୁହେଲୋ
ଶୁଣ ତୁଳସୀ ମୋର
ବିଶ୍ୱେ ପ୍ରତି ନିତି ଅନାସ୍ତୋରୀ କୋଟି*
ଭୋକେ ଜଳାନ୍ତି ଉଦର ଲୋ
ଶୁଣ ସଙ୍ଗାତ ମୋର ll 8 ll

ଏହିସ୍ଥିତିରେ'ତ ଆମେ ଗୋ
ଫୁଲ ବଉଳ ବେଣୀ
ବେଳଥାଉଁ ବନ୍ଧ ବାନ୍ଧ ବିଶ୍ୱଜନ
ଅଚିରେ ପାତାଳ ଧାମେ ଲୋ..... ଫୁଲ ବଉଳ ବେଣୀ ll 9 ll

ନଗୁଆଁ, ଦରକୁଣ୍ଡି, ଯାଜପୁର l

FOOD FOR HEALTH

FOOD FOR HEALTH 
""""""""""""'"""'"""""""""""""""""""""""""""""""
              - Saraswati Nayak 

Fruits vegetables and also 
                                  Peas 
           All are good for us 
Meat fish and tasty cheese 
    Which make our muscles .

Bread.  cereal   and  rice 
               All are starchy
Yogurt and milk good for 
                               bones 
         Really very nice .

Chocolate cola and also 
                             Pizza 
               Contain  too  fat
If want a good healthy body
        Follow a balanced diet.
""""""""""""""""""""""""""""""""""'"''""""""""""'''
                     PURI 
              

Friday, October 15, 2021

ଖାଦ୍ୟ ସୁରକ୍ଷା

ସନାତନ ମହାକୁଡ଼

ମଣିଷ ପାଇଁକି ଖାଦ୍ୟ ଵସ୍ତ୍ର ବାସ
ଅଟେ ଅତି ଆବଶ୍ୟକ
ପଶୁ ପକ୍ଷୀଙ୍କର ଖାଦ୍ୟ ଖାଲି ଲୋଡ଼ା
ଅଦରକାର ପୋଷାକ  ।

ପକ୍ଷୀ ଖୋଜେ ନୀଡ଼ ପଶୁର ଗୁହାଳ
ଖାଦ୍ୟ ହେଲେ ଯାଇଁ ଭୋକ 
ପିମ୍ପୁଡି ସଞ୍ଚଇ ବର୍ଷା ଦିନ ଲାଗି
ମଣିଷ ଵରଷ ଯାକ   ।

ବନ୍ୟା ବାତ୍ୟା ଆଉ ଦୁର୍ଵିପାକ ବେଳେ
ଖାଦ୍ୟ ଅତି ଆବଶ୍ୟକ
ରୋଗୀ ଭୋଗୀ ଆଉ ଯୋଗୀ ସଭିଙ୍କର
ଖାଦ୍ୟ ଯୋଗାଏ ପୋଷକ  ।

ଅତି ଆବଶ୍ୟକ ଖାଦ୍ୟର ସୁରକ୍ଷା
ନ ମରୁ କେହି ଭୋକରେ
ମଣିଷ ସହିତ ପଶୁ ପକ୍ଷୀ ବୃକ୍ଷ
ଅଛନ୍ତି ଯେତେ ମହୀରେ  ।

କୃଷକ ଶ୍ରମିକ ଖାଦ୍ୟ ଉତ୍ପାଦକ
ଅନ୍ନ ଦାତା ଆମ ପାଇଁ
ସମ୍ମାନ ଦେଵା ହେ ଆମେ ସେମାନଙ୍କୁ
ଦାନାଟେ ଫିଙ୍ଗିବା ନାହିଁ   ।

ଵେରୁଆଁବାରୀ ୭୫୨୦୮୨
ଜିଲ୍ଲା:ନୟାଗଡ଼, ଓଡିଶା।  
ଇମେଲ୍: sanmahakud@gmail.com
www.sanatanmahakud.in

Tuesday, October 5, 2021

ମଉଳେ ମନର ଆଶା


          ******************
                  କୈଳାସ ଚ଼ନ୍ଦ୍ର ପାଢ଼ୀ।
ସାହିତ୍ୟ ଜଗତେ
ଆତଙ୍କର ଛାୟା
        ଖେଳିତ ଗଲାଣି ଆଜି,
ଜଳ ଜଳ ହୋଇ
ଦିଶି ଯାଉ ଅଛି
        ଅଶୁଭ ଶକୁନ ରାଜି ।
ଅପ୍ରମାଦେ ଏଠି
ଗୋଟି ଚ଼ଳାଅନ୍ତି
        ସାହିତ୍ୟ ବେପାରୀ ଯେତେ,
ଜାଣି ନହୁଅଇ
ବୁଝି ନହୁଅଇ
        କିଏ ଅଛି କେଉଁ ମତେ।
ଜଗତର ହିତ
ସାଧଇ ସାହିତ୍ୟ
        ସେତ ଆଜି ବାଟବଣା,
ଆତ୍ମ ବିଜ୍ଞାପନେ
ସାହିତ୍ୟର-ରଥ
        ଟାଣୁଛନ୍ତି ଦିନକଣା।
ସ୍ବଇଚ୍ଛା ସାକାର
କରିବା ଫିକର
        ସାହିତ୍ୟରେ ପରିଦୃଶ୍ୟ,
ଅସାହିତ୍ୟିକର
ଅନୁଚ଼ିନ୍ତା ଆଜି
        ଜାତିମୁଖେ ଢାଳେ ବିଷ।
ସମାଜ ରକ୍ଷକ
ଅଟେ ସାହିତ୍ୟିକ
        ଅନ୍ତରେ ନାହିଁ ଏ ଭାବ,
ଦୁଃଶାସନ ଯେବେ
ସାହିତ୍ୟ ରଚ଼ିବ
         ସୃଷ୍ଟି ତେବେ ଧ୍ବଂସହେବ।
କହିବା ବାହୁଲ୍ୟ
ସୃଷ୍ଟିର-ସାରଲ୍ୟ
         ବେଳୁଁବେଳ ହୁଏ ହତ,
ସାହିତ୍ୟ ସାଧକ
ହୋଇ ହତବାକ
          ବସିଲେଣି ଯୋଡ଼ି ହାତ।
ଭବିଷ୍ୟତ କଥା
ଭାବିଲାଗେ ବ୍ୟଥା
          ବୁଡି଼ବକି ଜାତି ଭାଷା,
କ୍ରମଶଃ କ୍ରମଶଃ
ବଢ଼େ ଅବଶୋଷ
         ମଉଳେ ମନର ଆଶା।
         ****************
କୁମାର ପୁର। ଅନନ୍ତପୁର।
ବାସୁଦେବପୁର। ଭଦ୍ରକ।
---------------------------

ଆଗୋ ମୋର କାଶତଣ୍ଡୀ

ଆଗୋ ମୋର କାଶତଣ୍ଡୀ
ସତେ ତୁମେ କେତେ ଯେ ଉଦଣ୍ଡୀ
ଶରତର ଅଗଣାରେ କରି ଉଣ୍ଡା ଉଣ୍ଡି
ଧରିତ୍ରୀର କବରୀରେ ସରାଗରେ,ଶରଧାରେ ହୋଇଯାଅ ମଣ୍ଡି ।।
ଆଗୋ ମୋର କାଶତଣ୍ଡୀ
କରୁଛି ମୁଁ ଦରଣ୍ଡା ଦରଣ୍ଡୀ ସବୁତକ ଖଣ୍ଡି
ପାଉନାହିଁ ଖରା ବର୍ଷା ଶୀତରେ ଦରାଣ୍ଡି
କେଉଁଠାରେ ଲୁଚୁଅଛ ପକାଇକି ଏଣ୍ଡି,
ନା ବୁଲୁଛ ଖଣ୍ଡୀ ପରି ସାଜି ବନେ ଦଣ୍ଡୀ
ନା ସାଜୁଛ ଏ ମରତେ ଅପଭୃତା କୁଣ୍ଡି ।
ମୁଁ ଦେଖୁଛି ଡେଇଁପଡି ଶରତ ଇରୁଣ୍ଡି
ଶୁଭ୍ର ଅବଗୁଣ୍ଠନରେ ନିଜେ ହୋଇ ମଣ୍ଡି
ଉତ୍ସବ ମୁଖର କରାଇ ଶରତରେ ଖଣ୍ଡି
ପାର୍ବଣରେ ପବନକୁ କରି କୁଣ୍ଢାକୁଣ୍ଢି
ସରଜୁଛ ଏ ମରତେ ଶୁଭ୍ରତାର ଭଣ୍ଡୀ ।
ଆଗୋ ଶୁଭ୍ରମୁଣ୍ଡୀ
ଶରତ ରଜନୀ କୋଳେ କରି ଉଣ୍ଡାଉଣ୍ଡି
ସଜେଇ ହେଉଛ ପିନ୍ଧି ତାରାଫୁଲ ଦଣ୍ଡି
ପବନର ସାଥେ ଗାଇ ସ୍ବାଗତିକା ଦିଣ୍ଡି
ପକାଇକି ଶୁଭ୍ର ପିଣ୍ଡୀ ସାଥେ ନେଇ ଶୁଣ୍ଡି
ସ୍ବାଗତ କରୁଛ ମାତା ଦଶଭୂଜା ଚଣ୍ଡୀ
ଆଗୋ ମୋର କାଶତଣ୍ଡୀ 
ଆଗୋ ମୋର କାଶତଣ୍ଡୀ ।।
*********************
ରାଜେନ୍ଦ୍ର କୁମାର ବିଷୋୟୀ
ପଳାସପଲ୍ଲୀ, ଗଞ୍ଜାମ

ବିଶ୍ବ ଶିକ୍ଷକ ଦିବସ

ନଳିନୀ ପ୍ରଭା ମିଶ୍ର
ଶିକ୍ଷକତା ଦିଏ ତା'ର ପରିଚୟ
  ଆଦର୍ଶ ବୃତ୍ତି ରୂପରେ
ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀର ଶିକ୍ଷା ହୋଇଥାଏ
  ଲବ୍ଧ ଶିକ୍ଷା ଦାନ ବିଶେଷରେ।
ଶିକ୍ଷାର ମଶାଲ ଦେଇଥାନ୍ତି
   ଜାଳି ଶିକ୍ଷକ ଶିକ୍ଷାକୁ ଦେଇ
ବିଦ୍ୟାର୍ଥୀ ଜୀବନ ବିଦ୍ୟାଳୟ ମଧ୍ୟେ
  ପରିପୂର୍ଣ୍ଣତା ଆଣ ଇ।
ଶିକ୍ଷକ ଆଣନ୍ତି ଶିକ୍ଷାର କ୍ଷେତ୍ରରେ
  ଚୁମ୍ବକୀୟ ଆକର୍ଷଣ
ଗୋଟିଏ ରେଖାରେ ଶିକ୍ଷକ
  ଶିକ୍ଷାର୍ଥୀ ,ଆବର ଶିକ୍ଷାୟତନ।
ଯୁଗେ ଯୁଗେ ଗୁରୁ ଅଟନ୍ତି ନମସ୍ୟ
   ସମଗ୍ର ସମାଜ ପାଇଁ।
ଜୀବନ ଗଠନେ ତାଙ୍କ ଅବଦାନ
   ତୁଳନା ଯାହା ର ନାହିଁ।
ଵିଦ୍ୟାଳୟ ଟିଏ ଶିକ୍ଷକ ଙ୍କ ପାଇଁ
   ନିର୍ମାଣ ରୂପକ କଳ
ଶିକ୍ଷକ ଭୂମିକା ସେଠାରେ
  ବଢାନ୍ତି ଛାତ୍ର ମାନସିକ ବଳ।
ତଥାପି ଶିକ୍ଷକ ପାଏ ନାହିଁ
  ତା'ର ଉପଯୁକ୍ତ ସନମାନ
ସରକାର ଙ୍କର ମନୋମୁଖୀ କାର୍ଯ୍ୟ
  କରେ ତା ଆଶା ମଳିନ।
ଆଜି ସାରା ବିଶ୍ବ ପାଳନ କରୁଛି
    ଶିକ୍ଷକ ଦିବସ ନାମେ
ଶିକ୍ଷକର ଦାବୀ ହୋଇଲେ
   ସଫଳତା ହେବ କାମେ।
ଶିକ୍ଷକ ମାନ୍ୟତା ବିଶ୍ବର ପ୍ରଗତି
  ଶିକ୍ଷା ସଂସ୍କାରର ସିଦ୍ଧି
କାମନା ଏତିକି ଏହି ଅବସରେ
   ଶିକ୍ଷକ ଗୋୖରବ ବୃଦ୍ଧି।
ମୁକୁନ୍ଦ ପୁର, ଆସ୍କା, ଗଞ୍ଜାମ

ବାଘ ମାତିଛି ଗାଆଁରେ (ଗପ)

ବାଘ ମାତିଛି ଗାଆଁରେ (ଗପ)
################
ତୁଳସୀପୁର ନାମରେ ଛୋଟିଆ ଗାଆଁଟିଏ ଥିଲା ।ସେହି ଗାଁର ଲୋକ ସଂଖ୍ୟା ଦୁଇଶହରୁ କମ୍ ହେବ । ଗାଁ ଟି ପାହାଡ଼ ନିକଟରେ ଅବସ୍ଥିତ ।ସେହି ଗାଁ କୁ ଲାଗି ଘଞ୍ଚ ଜଙ୍ଗଲ ରହିଛି ।ସେହି ଗାଁ ରୁ ଅନ୍ୟ ଗାଁ କୁ କିମ୍ବା ଅନ୍ୟ ସହରକୁ ଯିବାକୁ ଯାତାୟତ ପଥ ସୁଗମ ନୁହେଁ । ଲୋକମାନେ ଚାଲି ଚାଲି ସାତ କିଲୋମିଟର ଗଲେ ଗାଡିର ସୁବିଧା ଅଛି ।ସହି ଗାଁ ନିକଟର ଜଙ୍ଗଲଟି ଶାଳ , ପିଆଶାଳ, ଶାଗୁଆନ, ବାଉଁଶ ଗଛରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ।ସେହି ଗାଁ ର ଲୋକମାନଙ୍କ ର ମୁଖ୍ୟ ଜିବିକା ହେଲା କାଠ,ଝୁଣା,ମହୁ, ଖଲିପତ୍ର , ଫୁଲ ଝାଡୁ ସଂଗ୍ରହ କରି ବଜାରେ ବିକିବା।ସେହି ଗାଁ ରେ ସବୁବେଳେ ବାଘ ମାତିଥାଏ । ସଂନ୍ଧ୍ୟା ପୂର୍ବରୁ ସମସ୍ତଙ୍କର ତାଟି କବାଟ ପଡ଼ିଯାଏ ।ବାଘ ଭୟରେ କେହି ମଧ୍ୟ ଘରୁ ବାହାରକୁ ବାହାରନ୍ତି ନାହିଁ ।ବାଘ ମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଚିତା, କଲରାପତରିଆ,ମହାବଳ ଙ୍କ ଉତ୍ପାତ ଦିନକୁ ଦିନ ଅତିଷ୍ଟ ହେଉଥାଏ ।କାଲି କାହାର ବାଛୁରୀକୁ ନେଇଯାଏ ତ କେବେ କାହାର ଛେଳିକୁ ମାରି ଖାଇଦିଏ । ମନୁଷ୍ୟ ମଧ୍ୟ ତା'ର ଶିକାରରୁ ବଂଚିପାରେ ନାହିଁ । ବୈଶାଖ ମାସର ଘଟଣା ।ସୋନମ୍ ନାମକ ଯୁବକଟି ରାତ୍ର ସମୟରେ ବାରଣ୍ଡାରେ ଖଟ ପକାଇ ନିଦରେ ଶୋଇ ଥାଏ ।ସେହି ସମୟରେ ଏକ କଲରାପତରିଆ ବାଘ ଆସି ସୋନମର କାନ୍ଧକୁ ଦାନ୍ତରେ ଧରି ଘୋଷାଡି ଘୋଷାଡି ପାହଡକୁ ନେଇଗଲା ।ସେହି ସମୟରେ ସୋନମ୍ ଚିତ୍କାର କରି କହୁଥାଏ ମୋତେ ବାଘ କବଳରୁ ମୋତେ ବଞ୍ଚାଅ । ଲୋକମାନେ ନିଘୋଡ଼ ନିଦରେ ଶୋଇଥିବା ହେତୁ କେହି ହେଲେ ସୋନମ୍ ର ଚିତ୍କାର ଶୁଣି ପାରିଲେ ନାହିଁ ।ବିରାଡ଼ି ମଚଷାକୁ ଖାଇବା ପାଇଁ ଯେପରି ଖୁସିରେ ଲାଙ୍ଗୁଡି ଫୁଲାଇ  ଡିଆଁ ଡେଇଁ କରୁଥାଏ, ଠିକ୍ ସେହିପରି ବାଘ ମନୁଷ୍ୟକୁ ଖାଇବା ପାଇଁ ଦେହରେ ଲାଙ୍ଗୁଡ ପିଟି ଡିଆଁ ଡେଇଁ କରୁଥାଏ ।ଏହି ସମୟରେ ସୋନମ୍ ନିଜ ଜୀବନ କୁ ବଞ୍ଚାଇବା ପାଇଁ ପ୍ରାଣ ବିକଳରେ ପଥର ମଧ୍ୟରେ ଥିବା କୋରଡକୁ ପଳାଇଗଲା ।ବାଘ ମନୁଷ୍ୟ କୁ ନ ଦେଖି ନିରାଶ ହୋଇ ଜଙ୍ଗଲ କୁ ପଳାଇଗଲା ।

ଘର ଲୋକ ସହ ପଡୋଶୀମାନେ ସକାଳୁ ଉଠି ଦେଖିଲେ ଖଟରେ ସୋନମ୍ ନାହିଁ ।ଖଟ ପାଖରେ ରକ୍ତଟୋପା ପଡ଼ିଛି ।ବାଘର ପାଦ ଚିହ୍ନ ଭୂମି ରେ ଦେଖାଯାଉଛି । ସେମାନେ ବାଘର ପାଦ ଚିହ୍ନ କୁ ଠଉରାଇ ପାହାଡ଼ ରେ ପହଞ୍ଚିଲେ ।କେତେ ଜଣ ସାହସୀ ବାଡି ,ଠେଙ୍ଗା,ବଳ ଧରି ସୋନମ୍ କୁ ଖୋଜିବା ପାଇଁ ପାହାଡ଼ ନିକଟକୁ ଗଲେ ।ଏମାନଙ୍କ ପାଟିତୁଣ୍ଡ ଶୁଣି ସୋନମ୍ ଚିତ୍କାର କରୁଥାଏ ।ଭାଇ ମତେ ବଞ୍ଚାଅ ମୁଁ ଏହି ପଥର କୋରଡରେ ରହିଛି ‌।ଲୋକମାନେ ପଥରକୁ ଟାଳି ସୋନମକୁ ଗାତରୁ ଉଦ୍ଧାର କଲେ। ସେତେବେଳେ ସୋନମରଙ୍କ ଦେହ ସାରା ରକ୍ତ।କ୍ତ ହୋଇଥାଏ ।କାନ୍ଧ ପିଠି ,ଗୋଡ଼, ହାତ ରୁ ମାଂସ ବାହାରି ରକ୍ତ ସ୍ରାବ ହେଉଥାଏ ।ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ବିଳମ୍ବ ନକରି ସୋନମଙ୍କୁ ଡାକ୍ତରଖାନା ନେଇଗଲେ। ସେଠାରେ ଉପଯୁକ୍ତ ଚିକିତ୍ସା କରାଗଲେ। ଡାକ୍ତର ଖାନାରେ ପାଞ୍ଚ ଦିନ ରହିଲା ପରେ ଟିକିଏ ଆରୋଗ୍ୟ ହେବାରୁ ଗ୍ରାମକୁ ଧରି ଆସିଲେ । ସୋନମ୍ ର ସାହସ ଓ ବୁଦ୍ଧିଯୋଗୁ ଁ ବାଘ କବଳରୁ ରକ୍ଷା ପାଇଲା ।

           ଏଣୁ ପିଲାମାନେ  ସର୍ବଦା ମନେ ରଖିବା ଉଚିତ ବିପଦ ସମୟରେ ଅଧୈର୍ଯ  ନହୋଇ ଆମେ ନିଜର ସାହସ ବୁଦ୍ଧି ଖଟାଇ ଜୀବନକୁ ବଞ୍ଚାଇ ପାରିବା ।

ଶ୍ରୀନିବାସ ପଣ୍ଡା, ଶିକ୍ଷକ, ଗଞ୍ଜାମ ।

ସ୍ମୃତି

 କବି *ଶ୍ରୀନିବାସ ପଣ୍ଡା*
**********************
ସ୍ମୃତି ତୁମେ କେବେ ମନ ଅଗଣାରେ
      ମେଘୁଆ ରାତିର ଜହ୍ନ
ସ୍ମୃତି ତୁମେ କେବେ ଯମୁନା ନଇରେ
        ଶୁଭୁଥିବା ବଂଶୀ ସ୍ଵନ ।

ସ୍ମୃତି ତୁମେ କେବେ ମନ ରାଇଜରେ
       ଅଚିହ୍ନା ପରୀର ଘର
ସ୍ମୃତି ତୁମେ କେବେ ଆଖି ପଲକର
         ଅକୁହା ବେଦନା ଗାର ।

ସ୍ମୃତି ତୁମେ କେବେ ଗାଧୁଆ ତୁଠର
        ହଜିଥିବା ପିଲା ଦିନ
ସ୍ମୃତି ତୁମେ କେବେ ଉଜୁଡା କ୍ଷେତର
         କଣ୍ଟକିତ ଫୁଲ ବନ ।

ସ୍ମୃତି ତୁମେ କେବେ ଶୀତ ସକାଳର
            କଅଁଳା ଖରାର ତାତି
ସ୍ମୃତି ତୁମେ କେବେ ଆଖି ଆଇନାର
         ହଜିଲା ପ୍ରିୟାର ପ୍ରୀତି ।

କବିସୂର୍ଯ୍ୟ ନଗର, ଗଞ୍ଜାମ ।

ମୃତ୍ୟୁ

ମୃତ୍ୟୁ
*****

ମୃତ୍ୟୁ.....!
ତୁମେ ଆସ ପ୍ରତି ମୁହୂର୍ତ୍ତରେ
ସଂଘର୍ଷ ର ପରେ ପରେ
ଶାନ୍ତିର ପୂର୍ବରୁ ।

ମୃତ୍ୟୁ.....!
ତୁମେ ଆସ ପ୍ରତିଦିନ
ଛପି ଛପି
କୋମଳ ବିଛଣାରେ
ଶୋଇବା ପୂର୍ବରୁ ।

ମୃତ୍ୟୁ.......!
ତୁମେ ଆସ ରୋଗାଗ୍ରସ୍ତ
ଝୁପୁଡି ବସ୍ତିରେ
ବିଧବାର ଆର୍ତ୍ତଚିତ୍କାର
ଶୁଭିବା ପୂର୍ବରୁ ।

ମୃତ୍ୟୁ.......!
ତୁମେ ଆସ
ବୁଭୁକ୍ଷୁ ର ସଂସାର ଭିତରେ
ମରୁ ମରୁ
ବଞ୍ଚିବାର ଚେଷ୍ଟା କରୁ କରୁ ।

ମୃତ୍ୟୁ.......!
ତୁମେ ଆସ
ହାରିଯାଇଥିବା ଜୀବନ ଯୁଦ୍ଧର
ନାୟକ ପାଖରେ
ଯୁଦ୍ଧର ସମାପ୍ତି ପୂର୍ବରୁ ।।


ଶୁଭେନ୍ଦୁ ମେହେର
ଯାଲୋଏ, ସୁବର୍ଣ୍ଣପୁର-୧୮

Sunday, October 3, 2021

ସ୍ୱଚ୍ଛ ବେଲଗୁଣ୍ଠା

ପିତ୍ତଳ ମାଛର ସହର ଏହି,
        ଚଳେ ବେଲଗୁଣ୍ଠା ନାମକୁ ବହି।
ସ୍ୱଚ୍ଛ- ସୁନ୍ଦର ଏ ଆମ ସହର,
       ଆଶିଷ ଢାଳନ୍ତି ବାଲୁଙ୍କେଶ୍ଵର।
ପ୍ରଭୁ ନରସିଂହ ଜଗତ ସାଇଁ,
        ବିରାଜନ୍ତି ଚାରିଭୁଜ ମେଲାଇ।
ଜଗତର ନାଥ ସେ ଜଗନ୍ନାଥ,
        ସିଂହାସନେ ଥାଇ ବଢାନ୍ତି ହାତ।
ମା' ବ୍ରାହ୍ମଣୀଦେବୀ କୃପାଭଣ୍ଡାର,
        ସନ୍ତାନେ ସ୍ନେହ ତା ଭାରି ଅପାର।
ଡାକିଦେଲେ ମା' ସାହା ହୁଅଇ,
        ଦୁଃଖ, ଶୋକ, ତାପ ନାଶ କରଇ।
ମନ୍ଦିର ମାଳିନୀ ସହର ଆମ,
        ସ୍ୱଚ୍ଛ ବେଲଗୁଣ୍ଠା ଏହାରି ନାମ।
ଭଞ୍ଜ ମାଟିର ଏ ଅଟେ ବିଭବ,
           ଇତିହାସ ଯାର ଅତି ସ୍ବର୍ଣ୍ଣାଭ।
ପରିବେଶ ଆହା କି ମନୋହର,
          ସବୁଜ, ସୁନ୍ଦର, ସ୍ୱଚ୍ଛ ସହର।
ବଡ଼ଦାଣ୍ଡେ ଗାଡି ଧଡ଼ିକି ଧାଡ଼ି,
          ସୁସ୍ୱାଦୁ ବ୍ୟଞ୍ଜନ ଦିଅନ୍ତି ବାଢ଼ି।
ସ୍ୱଚ୍ଛ ରାସ୍ତାଘାଟ, ବିଶ୍ରାମାଗାର ,
         ଶ୍ମଶାନ ହୋଇବ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟଘର।
ରାଜ୍ୟରେ ବଢିବ ଏହାରି ଖ୍ୟାତି,
         ବେଲଗୁଣ୍ଠା ଜନ ସ୍ଵଚ୍ଛତାସାଥି।
ବାଣିଜ୍ୟର କେନ୍ଦ୍ର ଆମ ସହର,
         ଦିବସ- ରଜନୀ ଜନସମ୍ଭାର।
ପ୍ରଶାସନ ଆମ ଭାରି ସୁଦକ୍ଷ,
        ସ୍ୱଚ୍ଛ ବେଲଗୁଣ୍ଠା ଚରମ ଲକ୍ଷ୍ୟ।
ଆବର୍ଜନାରୁ ଏ କରନ୍ତି ଖତ,
          ହୁଏ ପରିବେଶ ଜୀବାଣୁ ମୁକ୍ତ।
ସହର ଆମର ଶୋଭାସମ୍ଭାର,
          ଦର୍ଶନେ ହୃଦୟ ଆତ୍ମବିଭୋର।
ସ୍ଵଚ୍ଛତା ଅଭ୍ୟାସ ରଖିଲେ ଜାରି,
           ରୋଗବ୍ୟାଧି ଆଦି ଯିବ ତ ସରି।
କରିବା ଆଜି ଏ ବଜ୍ର ଶପଥ,
            ସ୍ଵଚ୍ଛତା ଆମରି ମାନମହତ।
ପ୍ରଶାସନ ସଙ୍ଗେ ହସ୍ତ ମିଳାଇ,
            ସ୍ୱଚ୍ଛ ବେଲଗୁଣ୍ଠା ଗଢ଼ିବା ଭାଇ।

By....
Bhabani shankar Mohanty

Gopinath Street

Saturday, October 2, 2021

बापू तेरे देश में यह कैसी आजादी है

प्रेरणा: यह एक हास्य-व्यंग कविता है। इस कविता के माध्यम से कुछ सामाजिक समस्या और बुराइयों पर ध्यानाकर्षण करने का प्रयास किया गया है। किसी भी जाति, धर्म, राजनितिक पार्टी, या सामाजिक व्यवस्था पर टीका टिप्पणी करने का उद्देश्य नहीं है।

बापू तेरे देश में यह कैसी आजादी है
गरीबों का जीना है दुश्वार, नेता थानेदार है

अच्छे ही थे दिन वो तब, 
राजा निर्णय लेते थे
गुनाहगार को डर होता था, 
हाथ पॉंव कट जाते थे
प्रजा की चिंता वह करता था
दुःख दर्द का हिस्सा बनता था
सही सलाहकार भी वही चुनता था
जनता के लिए वह लडता था

बरतानीयोने जुर्म तो किये, 
पर फिर भी शासन करते थे
चाहे कुछ भी हो इरादे, 
जनमत से वह डरते थे
'फूट डालो और राज करो'
अंग्रेजो ने निती अपनायी
आपस में करवाई लडाई
बदमाशों में खौफ था उनका, 
क्योंकि बरतानी खुद ही मंजे थे

बापू तूने तंत्र बताया
आजादी का स्वप्न दिखाया
लोकतंत्र का मंत्र सिखाया
खुब सारे सपने संजोए, 
मरमिटकर आजाद भी हुए
भ्रम सारा था दूर हुआ अब, 
जब से हम आजाद हुए

वेशभूषा तो पुरी बदल गई
वर्दी की जगह अब खादी चढ़ गई
पर कुर्सी थी जो, वहीं पर रह गई
बीमारी तो कुर्सी में थी,
जो उसपर बैठा, उसके सर चढ गई
जन नेता थे तब वो बाहूबली बन गए
बाहुबली जो थे, अब नेता बन गए

अंग्रेजो ने बापू दिया था, 
अन्ना को दिया आजादी ने
दोनो के थे नेक इरादे, 
राम राज को फिर लाने
दोनो ने सपना देखा था, 
मेरा देश महान हो
छुत-अछुत, ना जात-पात, 
ना धर्म की लड़ाई हो
बापू का तो खून बहा, पर
अन्ना का था बहा पसीना
दोनो के जनआंदोलन से, 
कई नेताओं का जन्म हुआ
पर सत्ता का ऐसा नशा चढ़ा,
सिर्फ गरीब ही हरपल सूली चढा
'फुट डालो और राज करो'
नेताओं ने 'वही' निती अपनायी
जात-पात और धर्म के बल पर
पूरे देश में आग लगाई
पूरा मुल्क तो बटा पड़ा है
हर गरीब मजबूर खड़ा है
हर किसान उलझन में फंसा है
फसल की किमत राख बराबर
और मत लाखों में बिक रहा है
संविधान के मंदिर में तो
धनवान और बलवान दिखता है
गरीब, किसान जहां खड़ा था
आजभी बेबस वही खड़ा है
अत्याचार तो वैसा ही है, 
बस अत्याचारी बदल गये है
बरतानी तो पराये थे, 
अब तो अपने ही खून चूस रहे है
बापू तूने देश को, किनसे दी आजादी है?
गरीबों का जीना है दुश्वार, 
नेता थानेदार हुए है।

***
तीर
कर्नल डॉ वसंत बल्लेवार 

गणेश विसर्जन पर कहीं से कोई अनाम लेखक का फारवर्ड किया गया मेसेज आया था

गणेश विसर्जन पर कहीं से कोई अनाम लेखक का फारवर्ड किया गया मेसेज आया था

विसर्जन कीजिये गुस्से का,
विसर्जन कीजिये द्वेष का,
विसर्जन कीजिये लोभ का,
विसर्जन कीजिये मोह का,
विसर्जन कीजिये आलस का,
विसर्जन कीजिये चिंता का,
विसर्जन कीजिये निराशा का,
विसर्जन कीजिये किसी भी परिणाम की अत्यन्त जल्दी का,
विसर्जन कीजिये नकारात्मक विचारों का,
विसर्जन कीजिये बुरी आदतों का,
सभी विघ्न दूर होंगे......

गणपति बप्पा मोरिया।।।।।


मेरे मन से यह पंक्तियां निकलीं

मैं मेरे गणेश को शुद्ध जल में 
विसर्जित करना‌ चाहता हूं।

बिल्कुल खाली हुआं हूं 
अब मैं इन दुर्गुणों से । 
अभी पिछली होली में ही
इन सभी को मैंने जलाया था।
फिर दशहरे में रावण के साथ भी
इनका दहण कराया  था।

रक्षाबंधन में बहन को पूछा, 
थाली में क्या डालूं?
उसने भी यहीं सूची थमाई थीं।
हर साल की आख़िरी रात भी, 
इसी सूची को फ़ाड़ता हूं।
फिर पूर्णत: निर्मल शुद्ध मन से
नया साल शुरू करता हूं।

पर बस साल में एक बार, 
मेरे गणेश को सिर्फ़ शुद्ध जल में 
विसर्जित करना‌ चाहता हूं। 
बहुत मैला कर दिया है हम ने 
पवित्र गंगा जल को।
मेरी बुराई को विसर्जित कर, 
और मैला नही करना चाहता हूं।
पूरा साल पड़ा है मेरे पास 
बूराईयो का सफाया करने।
पर मेरे गणेश को मैं शुद्ध जल में ही
विसर्जित करना‌ चाहता हूं।

गणपति बाप्पा मोरया!!!

तीर के तीर

आवाहन: नदियों को स्वच्छ रखने में सहयोग दे। 
विसर्जन अपने घर के प्रांगण में शुद्ध जल में करे।

Disclaimer

For all support related issues or to reach our team, Please check below details.
Ph. +91 8668656155 | contact@spreadhappiness.co.in | Link : https://www.facebook.com/spreadhpy